سرگیجه علامت کدام بیماری است؟

در این وبلاگ به بهترین منابع برای بهبود و درمان بیماری های گوش می پردازیم.

سرگیجه علامت کدام بیماری است؟

nora ata یکشنبه ۲۹ مرداد ۰۲ | ۱۴:۰۴ ۱۷ بازديد

سرگیجه حالتی است که در آن تعادل بدن را از دست می‌دهید و احساس سبکی بیش از حد در ناحیه سر دارید. همچنین چشمانتان سیاهی می‌رود. این حالت گاهی با حالت تهوع و از دست دادن قدرت جسمانی همراه می‌شود. در برخی از مواقع علت سرگیجه و سنگینی سر نگران‌کننده نیست. در برخی از مواقع هم ممکن است از وجود یک بیماری خطرناک خبر بدهد.

در واقع یکی از شایع‌ترین و متداول‌ترین مشکلاتی که بیماران از آن رنج می‌برند سرگیجه است.  این عارضه باعث احساس ناخوشایندی در بیمار می‌شود که در برخی از موارد علت خاصی ندارد و در برخی موارد، نشانه مشکلات جدی در بیمار و زنگ خطری برای وقوع یک بیماری محسوب می‌شود.

 اغلب افرادی که دچار سرگیجه می‌شوند، تصور می‌کنند که اشیای اطراف شان مدام درحال حرکت بر روی سرشان است در صورتیکه، این مساله در واقعیت اینطور نیست. این افراد همچنین، احساس می‌کنند سرشان سبک شده یا دنیای اطراف شان مدام درحال چرخش است.

بیماری منییر، سرگیجه حاد و سرگیجه وضعیت خوش خیم حمله‌ای از عمده‌ترین دلایل سرگیجه هستند که درمان هر کدام از آنها شامل موارد خاصی است و تا حدود زیادی به علت ابتلا به سرگیجه مربوط می‌شود. مانورهای فیزیکی و تجویز دارو از مهم‌ترین راهکارهایی است که برای درمان سرگیجه کاربرد دارد.

 جالب است بدانید سرگیجه اغلب در افراد به صورت حمله‌ای بروز پیدا می‌کند که به گفته پزشکان این حملات، اغلب تا یک یا دو روز ادامه خواهد داشت. تشخیص این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است، چراکه تشخیص بیماری‌های مرتبط با سرگیجه برای درمان آن بسیار مهم است. به طور کلی علت سرگیجه مداوم و یا ناگهانی عبارت است‌از:

 دلایل و علت ایجاد سرگیجه

سرگیجه و کمبود آب بدن

یک علت سرگیجه ناگهانی می‌تواند به خاطر از دست رفتن آب بدن اتفاق بیفتد. بدن یک فرد بزرگسال روزانه به 7 تا 8 لیوان آب نیاز دارد. البته مقداری از این نیاز از طریق مصرف نوشیدنی‌هایی مثل چای، قهوه و آبمیوه و یا مصرف میوه و غذا تأمین می‌شود. یکی از راه‌های تشخیص کم‌آب بودن بدن و ارتباط آن با سرگیجه، توجه به رنگ ادرار است.
زمانی که رنگ ادرار زرد باشد از کم‌آبی بدن خبر می‌دهد و می‌تواند علت سرگیجه باشد. در چنین مواقعی بهتر است از خوردن نوشیدنی‌های حاوی کافئین خودداری کنید و مستقیما آب بنوشید.

ابتلا به بیماری منییر

منییر(menieres) یک بیماری گوش داخلی است که در آن حجم مایعات گوش داخلی به طور غیرطبیعی افزایش می‌یابد. در بسیاری از مواقع تنها یک گوش دچار بیماری منییر می‌شود. مهم‌ترین عامل جمع شدن مایعات در گوش داخلی، تخلیه نامناسب مایعات به دلیل ناهنجاری آناتومیک، عفونت‌های ویروسی، آلرژی، ضربه به سر و میگرن است. این بیماری می‌تواند انجام فعالیت‌های روزانه را مختل کند و باعث بروز سرگیجه، کم شنوایی(hearing loss)، وزوز یا احساس پری گوش شود.
سرگیجه‌های منییر از 20 دقیقه تا چند ساعت (گاهی چند روز) طول می‌کشد. به طوری که قادر به انجام فعالیت‌های روزمره نیستید. تعریق شدید که ممکن است چند روز طول بکشد، همراه با تهوع و استفراغ از دیگر علائم ابتلا به این بیماری است.
اگر فکر می‌کنید دلیل سرگیجه‌های شما بیماری منییر است، باید سایر علائم آن را هم در نظر بگیرید. به طور کلی علائم این بیماری عبارتند‌از:
 

1- سرگیجه‌های مکرر و ناگهانی: سرگیجه‌های منییر به صورت چرخشی است. این سرگیجه که خودبخود شروع و به طور ناگهانی متوقف می‌شوند. این سرگیجه‌ها معمولا 20 دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشند. این سرگیجه‌ها اغلب با حالت تهوع شدید همراه می‌شوند.

2- از دست دادن شنوایی: یکی دیگر از علائم بیماری منییر از دست دادن شنوایی یا کاهش شنوایی است. این علامت بخصوص در اوایل ابتلا به بیماری شایع می‌شود.

3- احساس وزوز گوش: سرگیجه‌های منییر با وزوز گوش همراه می‌شود. صدای وزوز گوش درست مثل شنیدن یک سوت دائمی است که در گوش آن را احساس می‌کنید.

برای تشخیص اینکه آیا سرگیجه‌های شما به بیماری منییر مربوط می‌شود، باید به حالت آن هم توجه کنید. سرگیجه‌ها در این بیماری فقط از یک قسمت سر شروع شده و بعد از مدتی کاملا ناپدید می‌شوند. بعد از مدتی، سرگیجه در ناحیه دیگری شروع می‌شود.
با توجه به اینکه بیماری عفونی منییر ممکن است مشکلات زیادی را ایجاد کند، باید به یک متخصص گوش و شنوایی مراجعه کنید. 

وجود عفونت و التهاب در گوش داخلی

منیر زمانی اتفاق می‌افتد که مایعات در گوش داخلی جمع شود. اما گاهی بیماری منیر اتفاق نمی‌افتد اما علائم و نشانه‌های التهاب گوش داخلی خود را با سرگیجه نشان می‌دهد. در این صورت در عصب دهلیزی التهاب حاد شروع می‌شود. اگر دلیل سرگیجه وجود عفونت و التهاب در گوش داخلی باشد، شنوایی خود را هم از دست می‌دهید و احساس درد در ناحیه گوش دارید.
گاهی عفونت گوش میانی که با آن بیماری «اوتیت میانی حاد/serous otitis» نیز گفته می‌شود، موجب سرگیجه می‌شود. در این بیماری فضای پر از هوا در قسمت پشت پرده گوش میانی، عفونی می‌شود. در این ناحیه استخوان‌های ریز ارتعاشی گوش قرار دارند و زمانی که دچار عفونت گوش میانی شوید، حتی استخوان‌ها هم درگیر می‌شوند. به طوری که علاوه بر سرگیجه‌های شدید، شنوایی هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
 بی‌توجهی به سرگیجه‌هایی که از عفونت گوش میانی ناشی می‌شود، مشکلات شنوایی شدید و وزوز گوش را به دنبال دارد. در بسیاری از مواقع متخصصان با کمک آنتی‌بیوتیک‌ها این بیماری را کنترل می‌کنند.
البته توجه داشته باشید که چون از میزان عفونی بودن گوش اطلاع زیادی ندارید، درمان خودسرانه و حتی مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در بسیاری از مواقع به درمان کمکی نمی‌کند. بهترین راه در زمان ابتلا به عفونت گوش و رفع سرگیجه‌های ناشی از آن، مراجعه به پزشک است.
علت ابتلا به این بیماری می‌تواند یک بیماری باکتریایی و یا ویروسی در گوش میانی باشد. برای مثال ابتلا به سرماخوردگی، آنفلوانزا و یا آلرژی هم باعث بروز این بیماری می‌شود. در نتیجه گرفتگی و تورم مجاری بینی، گلو و لوله‌های استاش(eustachian tube) (در پشت گلو، مجاری بینی و گوش میانی) به این بیماری مبتلا می‌شود.
متخصصان برای درمان سرگیجه ناشی از عفونت گوش میانی اقدامات زیر را انجام می‌دهند:
1– تنظیم فشار هوا در گوش میانی
2- تخلیه ترشحات طبیعی از گوش میانی
3- تجویز داروهای آنتی‌بیوتیک برای کنترل عفونت باکتریایی یا ویروسی
توجه داشته باشید که این بیماری گاهی تا چندین ماه هم ادامه دارد. بنابراین سرگیجه‌های ناشی از عفونت گوش میانی هم به همین میزان ادامه‌دار است. توجه داشته باشید با توجه به مشخص نبودن دلیل عفونت گوش (باکتریایی یا ویروسی) نمی‌توانید به طور خودسرانه و خرید دارو بدون نسخه پزشک اقدام به درمان کنید. برای رفع سرگیجه و درمان عفونت گوش بهتر است به یک کلینیک تخصصی گوش و شنوایی مراجعه کنید.

کاهش شدید قند خون یا هیپوگلایسمی

یکی از دلایل ابتلا به سرگیجه و سنگینی سر افت قند خون (هیپوگلایسمی/Hypoglycemia) است. این مشکل در کسانی که به دیابت مبتلا هستند بیشتر خود را نشان می‌دهد.
کاهش قند خون به معنای پایین آمدن سطح گلوکز خون است. در بیماران دیابتی علت سرگیجه اغلب به دلیل عدم مصرف غذاهای حاوی کربوهیدرات و قند اتفاق می‌افتد. همچنین مصرف خودسرانه و یا بیش از حد داروهای دیابتی (متفورمین/Metformin) هم می‌تواند باعث سرگیجه شود. تزریق انسولین هم یکی دیگر از دلایل سرگیجه در این گروه از بیماران است.
توجه داشته باشید که افزایش شدید قندخون هم می‌تواند یکی از دلایل سرگیجه باشد. این حالت که به آن هایپرگلایسمی(Hyperglycemia) نیز گفته می‌شود، مانع از ترشح انسولین کافی برای استفاده سلول‌ها می‌شود. سطح بالای گلوکز باعث افت آب و از دست رفتن تعادل بدن می‌شود.
بنابراین طبق دستورات پزشک بیماران دیابتی باید تحت مراقبت قرار بگیرند و از مصرف خودسرانه و بدون تجویز دارو خودداری کنند. همچنین باید داروها در ساعت مشخص مصرف شوند.
در افراد سالم و غیردیابتی هم گاهی نخوردن غذا باعث بروز سرگیجه می‌شود. البته این سرگیجه با سردرد هم همراه است که نشانه‌ای از افت قندخون است.
 

 افت فشار خون و ابتلا به سرگیجه

افت فشارخون هم یک علت سرگیجه مداوم عنوان شده است. این حالت باعث بروز احساس سبکی در ناحیه سر می‌شود. در مواقعی که میزان افت فشارخون بیش از حد است، غش و ضعف بدن را هم به دنبال دارد. در بیشتر مواقع افت فشارخون به دلیل مصرف غذاهای ترش و کاهش سدیم بدن اتفاق می‌افتد. ایستادن و یا نشستن بیش از حد در بروز سرگیجه مؤثر هستند.

ابتلا فرد به بیماری‌های قلبی

یکی دیگر از علت‌‌های سرگیجه و بی حالی ابتلا به بیماری‌های قلبی است. زمانی که قلب در پمپاژ خون ضعیف عمل می‌کند، خون کافی به مغز نمی‌رسد. در چنین مواردی فرد احساس ضعف و بی‌حالی دارد. در بیماران قلبی ضربان قلب غیرطبیعی، تند و یا خیلی سریع اتفاق می‌افتد. در چنین مواقعی جریان خون توسط دریچه باریکی مسدود می‌شود. این وضعیت جسمی سرگیجه و سنکوپ را به دنبال دارد.
سرگیجه یکی از علائم بسیار شایع نارسایی قلبی است و ممکن است به دلیل افت سریع فشارخون بروز کند. حرکت ناگهانی برای بلند شدن هم مانع از رسیدن خون کافی به مغز می‌شود. در چنین مواقعی حتی برای افراد سالم هم سرگیجه ناگهانی اما موقت اتفاق می‌افتد.

سرگیجه دوران بارداری

سرگیجه یکی از علائم رایج در دوران بارداری است. افزایش هورمون‌هایی که باعث گشاد شدن رگ‌های خونی می‌شوند، جریان خون را در به سمت جنین افزایش می‌دهند. در نتیجه فشارخون در مادر کاهش می‌یابد. در مادرانی که به کم خونی یا رگ‌های واریسی مبتلا هستند، میزان سرگیجه شدیدتر می‌شود.
یکی دیگر از علت‌های بروز سرگیجه مداوم در دوران بارداری پایین آمدن قندخون و تغییر متابولیسم بدن است. این مشکل بیشتر در سه ماهه اول بارداری خود را نشان می‌دهد.

کمبود ویتامین B12 در بدن

یک علت سرگیجه ناگهانی، کمبود ویتامین B12 عنوان شده که به راحتی قابل تشخیص و درمان است. کمبود این ویتامین منجر به بروز مشکلات عصبی از جمله کاهش فشارخون و از بین رفتن تعادل بدن می‌شود. زمانی که نشسته‌اید و به یکباره از جای خود بلند می‌شوید، احساس سرگیجه شدید دارید و چشم‌ها سیاهی می‌رود.
در بیشتر مواقع درمان این بیماری با تجویز مکمل‌های حاوی B12 قابل درمان است. البته باید کمبود و میزان کمبود آن در بدن مشخص شود تا پزشک بتواند نوع دارو را تجویز کند.

ابتلا به بیماری میگرن

یک علت سرگیجه مداوم هم می‌تواند از بیماری میگرن خبر دهد. البته زمانی که سرگیجه دورانی همراه با سردرد شدید باشد می‌توان گفت که علت اصلی سرگیجه همان بیماری میگرن است. تقریبا در 50% از کسانی که به این بیماری مبتلا هستند، از وجود بیماری خود اطلاعی ندارند. در بسیاری از موارد هم سردردها سینوسی هستند و ارتباطی با میگرن ندارند.
سرگیجه‌های میگرنی اغلب با سردرد یک سمت سر، افزایش ضربان قلب، حالت تهوع و استفراغ همراه است. سبکی سر علامت رایج سرگیجه‌های میگرنی است.

میگرن وستیبولار یا سرگیجه میگرنی چیست

سرگیجه میگرنی یا میگرن وستیبولار به نوعی از سرگیجه گفته می‌شود که در افراد دارای علائم میگرن اتفاق می‌افتد. افرادی که دچار سرگیجه هستند احساس می‌کنند که آنها یا اشیا اطرافشان در حال حرکت هستند در حالی که در واقع اینگونه نیستند. سیستم دهلیزی گوش به سیستمی در گوش داخلی گفته می‌شود که وظیفه ایجاد تعادل در بدن را دارد.

میگرن غالباً با سردردهای دردناک همراه است، اما میگرن دهلیزی متفاوت است زیرا در این دوره‌ها معمولاً سردرد وجود ندارد. بسیاری از افرادی که به میگرن کلاسیک (با اورا) مبتلا می‌شوند، میگرن دهلیزی را نیز تجربه می‌کنند، اما نه همه افراد.

افرادی که دچار سرگیجه‌های میگرنی می‌شوند معمولا علائم زیر را دارند:

  • سرگیجه‌ای که بیش از چند دقیقه طول می‌کشد.
  • تهوع و استفراغ
  • مشکلات تعادل
  • حساسیت حرکتی شدید؛ هنگام حرکت سر، چشم‌ها یا بدن، احساس مریضی یا سرگیجه شود.
  • احساس گمراهی یا گیجی
  • احساس ناپایداری، مثل اینکه در یک قایق هستید.
  • حساسیت به صدا
  • سبکی سر
  • دیدن نورهای درخشان یا چشمک زن در بینایی (اورای میگرن)
  • سردردهای یک طرفه و ضربان دار که با فعالیت بدتر می‌شوند.

برای درمان این نوع از سرگیجه‌ها معمولا همان داروهایی که برای سرگیجه استفاده می‌شوند‌، تجویز می‌گردند. این داروها می‌توانند علائم و نشانه‌های میگرن دهلیزی(وستیبولار) را تسکین دهند. این داروها به معالجه سرگیجه، بیماری‌های ناشی از حرکت، حالت تهوع و استفراغ و سایر علائم کمک می‌کنند.

وجود بیماری کم خونی

کم‌خونی هم می‌تواند یک علت سرگیجه مداوم باشد. این بیماری در بسیاری از مواقع حاد نیست اما همچنان با سرگیجه موقت خود را نشان می‌دهد. در مواقعی که فرد به سرگیجه‌های مداوم مبتلا می‌شود، نشانه کم‌خونی مزمن است. کمبود آهن، جذب نشدن آهن (به دلیل کمبود اسید فولیک و ویتامین C) و مواد مغذی در بدن باعث کم خونی می‌شود.
وقتی میزان آهن و موادمغذی کم می‌شود، گلبول‌های قرمز حاوی هموگلوبین هم کاهش می‌یابند. هموگلوبین مسئولیت حمل و رساندن اکسیژن به سایر اعضا و بافت‌های بدن را بر عهده دارد. مسلم است که با کاهش اکسیژن به مغز، فرد دچار سرگیجه می‌شود.
پزشکان برای تشخیص این بیماری آزمایش خون را تجویز می‌کنند. مصرف مکمل‌های دارویی و در پیش گرفتن رژیم غذایی به درمان سرگیجه ناشی از بیماری کم‌خونی کمک می‌کند.
 

تحریک مغناطیسی مغز و بروز سرگیجه

برخی از روش‌های درمانی هم ممکن است به بروز سرگیجه منجر شود. در روش تحریک مغناطیسی مغز (TMS) که برای درمان افراد مبتلا به بیماری‌های روانی و افسردگی استفاده می‌شود، الکترودهایی بر روی سر بیمار نصب می‌شود. در این روش درمانگر با ایجاد میدان مغناطیسی و اعمال آن از روی پوست سر اقدام به کنترل مغز و درمان اختلالات روانی می‌کند. تحریک مغز می‌تواند باعث بروز سرگیجه‌های موقت شود.

ابتلا به بیماری پارکینسون

پارکینسون(Parkinson) هم یک علت سرگیجه و سنگینی سر ذکر شده است. علامت اصلی این بیماری که اغلب در افراد مسن خود را نشان می‌دهد، سرگیجه‌های مداوم است. پارکینسون یک اختلال سیستم عصبی است که بر روی حرکات اعضا بدن تاثیر می‌گذارد. این بیماری ابتدا با لرزش در یک دست شروع می‌شود و سپس خشکی و کند شدن هر دو دست و پاها را به دنبال دارد.
البته سرگیجه به تنهایی نمی‌تواند علامت ابتلا به پارکینسون باشد. بلکه این بیماری علامت‌های دیگری همچون تغییر قدرت تکلم، از دست دادن قدرت حرکت بدن و سفت شدن عضلات را به همراه دارد. در صورت وجود همه این علائم و سرگیجه‌های مداوم، باید به پزشک مراجعه کنید.

ابتلا به بیماری آکوستیک نوروما

یک علت سرگیجه و بی حالی وجود بیماری آکوستیک نوروما(acoustic neuroma) است. این بیماری یک تومور خوش خیم است که در قسمت عصب دهلیزی (محل اتصال گوش داخلی به مغز) ایجاد می‌شود. این تومور به آهستگی رشد می‌کند و می‌تواند آنقدر بزرگ شود که به مغز فشار آورد. این بیماری اغلب در دهه 40 تا 60 زندگی بروز می‌کند و اگر شدید شود بی‌حسی و فلج شدن صورت را به دنبال دارد.
بیماری آکوستیک نوروما به مرور زمان قدرت شنوایی را از بین می‌برد و باعث وزوز گوش(tinnitus) در یک سمت می‌شود. سرگیجه و برهم خوردن تعادل بدن از علائم دیگر این بیماری است.

بیماری‌های مرتبط با سرگیجه

برخی از عوامل می‌توانند باعث تشدید احتمال سرگیجه شوند که به شرح زیر می‌باشند:

  • ضربه یا آسیب فیزیکی به سر
  • عفونت گوش
  • مصرف داروهای خاص مثل داروهای ضد افسردگی
  • افرادی که سابقه بیماری قلبی و عروقی دارند

علائم مرتبط با سرگیجه

همانطور که گفتیم بسیاری از بیماری‌ها می‌تواند در ارتباط با به وجود آمدن سرگیجه موثر باشند که یکی از مهم‌ترین آنها ” منییر” است. این بیماری نوعی اختلال در گوش محسوب می‌شود که یکی از مهم‌‌ترین نشانه‌های همراه آن سرگیجه، کم شنوایی، وزوز گوش، و احساس پری گوش می‌باشند.  

همانطور که در بالا هم عنوان کردیم حملات گوش گاه ممکن است به صورت ناگهانی اتفاق بیافتند که این باعث می‌شود تا بیمار دچار احساس ناخوشایندی شود. برخی از این حملات تا چند روز ممکن است ادامه داشته باشد و حتی ممکن است باعث تلوتلو خوردن بیمار و از دست دادن تعادل او شود.

 گاه ممکن است بروز سرگیجه همراه با میگرن و سردردهای عصبی همراه باشد. میگرن یکی از اختلالات شایعی است که در بین مردم رایج و متداول است. به طوریکه، تحقیقات نشان می‌دهد حدود یک سوم افرادی که میگرن را تجربه می‌کنند در کنار آن دچار سرگیجه نیز می‌شوند.

“نوریت و لابیرنتیت”سومین بیماری‌ای است که می‌تواند باعث بروز سرگیجه شود.  این اختلال، التهاب عفونی گوش محسوب می‌شود و باعث می‌شود تا انتقال اطلاعات حسی از مغز به گوش دچار اختلال شود. 

سرگیجه وضعیتی خوش خیم از چهارمین دلایل مرتبط با سرگیجه است که خوشبختانه این عارضه خطری برای بیمار به همراه ندارد اما به طور ناگهانی بروز پیدا کرده و باعث احساس کاذبی در بیمار می‌شود که تصور می‌کند که اشیا مدام درحال چرخیدن دور سرش هستند. البته، سرگیجه می‌تواند ناشی از عوامل دیگری مثل سن، فیستول پری لنف، شکاف مجرای نیم دایره فوقانی و نقص عملکرد دو طرف سیستم وستیبولار نیز باشند که بررسی و درمان هر یک از آنها بر عهده پزشک متخصص است.

علائم مرتبط با سرگیجه عبارت انداز:

  • سردرد
  • حالت تهوع
  • از دست دادن تعادل در هنگام راه رفتن
  • استفراغ
  • تعریق
  • نوسان دید
  • حرکات غیرطبیعی چشم
  • زنگ زدن گوش
  • کم شنوایی
  • اختلال در راه رفتن
در ادامه تلاش شده است مطالبی درباره انواع سرگیجه مثل سرگیجه ناگهانی، سرگیجه صبحگاهی، سرگیجه در سالمندان، در کودکان، در زنان و سرگیجه حلمه‌ای خوش خیم آورده شود. 

سرگیجه ناگهانی شدید کوتاه یا طولانی به چه علتی رخ می‌دهد

افرادی که احساس سرگیجه می‌کنند ممکن است احساس سبکی سر، عدم تعادل یا گیجی داشته باشند. سرگیجه ناگهانی(acute vertigo) یک نوع شدید سرگیجه است. فردی که سرگیجه را تجربه می‌کند احساس می‌کند که خودش یا اطرافش در حال چرخش هستند.
سرگیجه ناگهانی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله مشکلات گوش داخلی، فشار خون پایین و شرایط سلامت روان باشد. سرگیجه ممکن است به خودی خود برطرف شود، اما بهتر است برای حل این اختلال به پزشک مراجعه کنید.

چه عواملی باعث ایجاد سرگیجه ناگهانی می‌شوند

مسائل مختلفی می‌تواند باعث سرگیجه ناگهانی شود و برخی از آنها جدی‌تر است. به همین دلیل، هرکسی که شروع هر یک از اختلالات زیرا را به صورت ناگهانی تجربه کند؛ باید به پزشک مراجعه کند.
در صورت بروز سرگیجه ناگهانی ممکن است سریعا به مراقبت‌های پزشکی نیاز پیدا کنید. به عنوان مثال برخی از مشکلات همراه با سرگیجه ناگهانی علائم سکته مغزی است. برخی از این عوامل عبارتنداز:
1- مشکلات گوش داخلی
2- نوریت دهلیزی یا نورونیت
3- بیماری منییر
4- فشار خون پایین
5- اختلال هراس
6- سکته مغزی (TIA)
7- عوارض جانبی داروها
8- گرمازدگی
9- کمبود آب بدن
10 استرس، اضطراب، عصبانیت و ترس
11- نارسایی کمبود آهن
12- دریازدگی
13- انواع عفونت گوش
14- میگرن
15- قند خون پایین، در افراد دیابتی
16- سرگیجه سرویکوژنیک، سرگیجه ناگهانی همراه با درد گردن
 

علت سرگیجه صبحگاهی چیست

بیشتر افراد هر از گاهی دچار سرگیجه می‌شوند. سرگیجه اغلب کوتاه مدت است و ممکن است همیشه دلیل واضحی نداشته باشد. با این حال، داشتن سرگیجه صبحگاهی(morning vertigo) به طور منظم ممکن است علامت یک بیماری زمینه‌ای مخصوصا در گوش شما باشد.

چگونه سرگیجه صبحگاهی را کاهش دهیم

دلایل مختلفی برای سرگیجه وجود دارد. به طور کلی، سرگیجه صبحگاهی چیزی است که گهگاه برای بسیاری از افراد اتفاق می‌افتد و چندان نگران کننده نیست.
اگر صبح بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب دچار سرگیجه می‌شوید، این می‌‎تواند نتیجه تغییر ناگهانی تعادل باشد زیرا بدن شما از حالت خوابیده به حالت ایستاده تغییر وضعیت می‌دهد. سرگیجه می‌تواند هنگام جابجایی مایعات در گوش داخلی شما به هنگام تغییر سریع موقعیت نیز ایجاد شود.
در صورت سرماخوردگی یا مشکلات سینوسی، ممکن است احساس سرگیجه بدتر شود زیرا در سینوس‌های خود مایعات و تورم اضافی دارید که با گوش داخلی در ارتباط هستند. در ادامه به برخی از اختلالاتی که منجر به سرگیجه صبحگاهی می‌شوند؛ می‌پردازیم.
1- آپنه خواب
2- کمبود آب
3- قند خون پایین
4- فشار خون پایین
5- لابیرنتیت(labyrinthitis)
6- داروها
مهمترین کاری برای کاهش سرگیجه صبحگاهی، برخاستن ارام بدون شتاب از حالت خوابیده به ایستاده است، این اقدام از حرکت و تغییر جهت ناگهانی مایع گوش جلوگیری می‌کند. همینطور حفظ آب بدن در طول روز یک اقدام موثر در کاهش این حالت ازاردهنده است. حتی اگر احساس تشنگی نکنید، بدن شما هنوز هم می‌تواند در معرض کمبود آب بدن قرار گیرد.
نوشیدن حداقل 8 لیوان آب در روز و یا بیشتر به افراد بسیار فعال، باردار یا افرادی که تعرق زیاد می‌کنند، توصیه می‌شود. از نوشیدن الکل به خصوص قبل از خواب خودداری کنید و قبل از خواب و بعد از بیدار شدن یک لیوان آب کامل بنوشید.
اگر این اقدامات موثر نباشد، ممکن است بیماری جدی داشته باشید که باعث سرگیجه می‌شود. در این حالت باید به پزشک مراجعه کنید تا علت سرگیجه شما را مشخص کند.
 

سرگیجه در سالمندان و راه‌های رفع آن

بیماران سالمند دلایل متعددی برای از دست دادن تعادل خود دارند. افراد سالمند معمولا به علت ضعف عضلانی، ستون فقرات ضعیف و استخوان‌های شکننده ممکن است دچار عدم تعادل شوند.
علاوه بر این، علائم دیگری همچون مشکلات عروقی، کاهش قدرت بینایی، مصرف هم زمان چند دارو و سبک زندگی بی تحرک ممکن است یکی از عوامل این عدم تعادل شود.

چه عواملی باعث ایجاد سرگیجه در سالمندان می‌شوند

علائم سرگیجه یکی از شایع‌ترین اختلالات در میان افراد سالمند است. حدود 25٪ از افراد بالای 72 سال، عدم تعادل یا عدم ثبات را تجربه می‌کنند. از شایع‌ترین علل سرگیجه در افراد سالمند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
1- سیستم دهلیزی(وستیبولار)
2- سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش خیم (BPPV)
3- آسیب ستون فقرات
4- تنظیم غیر طبیعی فشار خون
5- اضطراب
6- داروها

درمان سرگیجه در افراد مسن و سالمند

اگرچه درمان سرگیجه بسته به علت ممکن است تا حدودی متفاوت باشد، اما یک گزینه درمانی وجود دارد که به طور مداوم باعث کاهش قابل توجه یا حتی از بین بردن سرگیجه می‌شود. این روش شامل درمان توان بخشی دهلیزی (VRT) است.
 روش درمانی VRT  یک استراتژی مبتنی بر شواهد است که از تمرینات حرکتی برای کاهش علائم سرگیجه و بهبود تعادل بدن استفاده می‌کند. درنتیجه منجر به بهبود و کاهش سرگیجه‌ها و عدم تعادلی فرد می‌شود.
 
 سرگیجه در کودکان به چه علتی رخ می‌دهد
سرگیجه در کودکان(vertigo children) ممکن است به دو صورت دیده شود؛ یا احساس دَوَران باشد، مانند هنگامی که کودکتان بعد از بازی با چرخ و فلک سرش گیج می‌رود، یا به این صورت باشد که گویی جهان اطراف به دور سرش می‌چرخد یا نوسان دارد.
گه‌گاه، سرگیجه کودکان می‌تواند بر اثر گرفتگی بینی در سرما خوردگی یا رسیدن عفونت به سیستم وستیبولار، که بخشی از گوش داخلی است و بر تعادل تاثیر می‌گذارد، برای کودکان اتفاق بیفتد. به غیر از موارد گفته شده، زمانی که کودکی دچار سرگیجه‌های مکرر یا مداوم شود، معمولا با بیماری یا شرایطی دیگر در ارتباط است.
علت دقیق سرگیجه در کودکان همیشه شناخته شده نیست. ولی چنانچه کودک مشکل گوش داخلی داشته باشد، ممکن است مغز پیام‌های اشتباهی دریافت کند که می‌تواند به  احساس سرگیجه بیانجامد. موارد زیر شایع‌ترین علل مشکلات گوش داخلی در کودکان هستند:
1- گرفتگی بینی
2- لابیرنت
3- ضربه به سر
4- سندروم منییر
5- سرگیجه خوش خیم وضعیتی کودکان
6- میگرن

چه زمانی سرگیجه در کودکان خطرناک است

در صورتی که هر کدام از موارد زیر را مشاهده کردید به آن معناست که سرگیجه در کودک ممکن است خطرناک باشد و بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
1- حمله‌های مکرر یا مداوم سرگیجه
2- سرگیجه شدید (کودک نمی‌تواند تکان بخورد)
3- سرگیجه همراه با مشکلی دیگر، از قبیل وزوز گوش، گوش درد(ear pain)، سر درد، سنگینی گوش یا اختلال شنوایی
4- کودکتان حواس پرت و غیر هوشیار به نظر می‌رسد یا رفتاری نامعمول دارد
 

سرگیجه در زنان

به طور عمده اکثر بیماری‌های گوش داخلی و مغز دارای علائم سرگیجه هستند. گاهی اوقات عفونت یا مشکلات عصبی در زنان می‌تواند باعث بروز سرگیجه شود. بیماری‌هایی همانند فشار خون پایین، اضطراب، مشکلات عصبی و مشکلات قلبی باعث بروز احساس عدم ثبات و پایداری بدون احساس ضعف و یا چرخش خواهند شد. در این شرایط بهتر است سریع‌تر به پزشک معالج مراجعه شود.

در صورتی که سرگیجه در زنان به صورت چرخش کاذب محیط اطراف باشد؛ ممکن است ناشی از ابتلا به بیماری‌های گوش داخلی باشد. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:

  • عفونت در ناحیه گوش داخلی؛ مانند لابیرنتیت(labyrinthitis) یا نوریت دهلیزی.
  • سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش خیم (BPPV)؛ وضعیتی که در آن حرکات خاصی از سر باعث ایجاد احساس چرخش می‌شود.
  • بیماری منییر(menieres-disease)
  • میگرن

افت فشار خون ارتواستاتیک،آریتمی و سایر مشکلات قلبی، کم خونی،اضطراب، دارو، بارداری و شیر دهی نیز از متداول‌ترین دلایل بروز سرگیجه در زنان هستند.

سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش خیم چیست

سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش خیم (BPPV) عارضه‌ای است که طی آن، بیمار پس از حرکات سر یا تغییرات سریع وضعیتی، از سرگیجه‌های کوتاه مدت شکایت دارد. علائم BPPV خصوصاً هنگام جابجا شدن به سمت دیگر در حین خواب یا خمیدن سر به عقب رخ می‌دهد.
ارگان‌های وستیبولار در گوش داخلی ما که وظیفه حفظ تعادلمان را بر عهده دارند شامل اوتریکول و ساکول (اتولیت‌ها) و سه مجرای نیم دایره‌ای هستند. ارگان‌های اتولیتی حاوی ذرات بسیار ریز کریستالی شکلی هستند که شما را نسبت به نیروی جاذبه حساس می‌کنند.
به دلایل زیادی، این بلورها می‌توانند از صفحه نگهدارنده شان جدا شوند. هنگامی که آنها از جای خود کنده می‌شوند، می‌توانند به یکی از کانال‌های نیم دایره منتقل شوند (به خصوص در حالی که دراز کشیده‌اید). این امر باعث می‌شود که تعادل مایع درون کانال نیم دایره به هم بخورد و فرد نسبت به تغییر وضعیت سر حساس شود و همین امر باعث احساس سرگیجه می‌شود.
 

درمان سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش خیم (BPPV )

متخصص شنوایی شناس برای درمان این بیماری از مانورهای حرکتی مختلفی  استفاده می‌کند تا ذرات کریستالی شناور در مجرای نیم دایره‌ای را به جای اصلی خود در اوتریکول بازگرداند.

برای درمان این بیماری ممکن است پزشک متخصص گوش، علاوه بر روش درمان با مانورهای حرکتی، مصرف داروهایی همچون بتاهیستین را توصیه کند. در شرایط نادری که روش‌های دیگر به نتیجه نرسد، پزشک ممکن است روش جراحی را توصیه کند. در این روش، ازبستن استخوان برای مسدود کردن بخشی از گوش داخلی شما که باعث سرگیجه می‌شود استفاده می‌شود. این روش مانع از ایجاد عکس العمل کانال نیم دایره در گوش به حرکات ذرات یا به طور کلی حرکات سر می‌شود. میزان موفقیت در  این نوع از عمل جراحی حدود 90٪ است.

سرگیجه چه زمانی خطرناک است؟

اگر برخی اوقات یا همیشه دچار سرگیجه می‌شوید بهتر است در صورت مشاهده این علائم این عارضه را جدی‌تر بگیرید:

  • زمانیکه سرگیجه همراه با ضعف و ناهماهنگی شدید عضلات و نشانه‌های عصبی همراه باشد
  • زمانیکه سرگیجه همراه با کم شنوایی یا ناشنوایی باشد
  • بروز سرگیجه‌های ناگهانی بدون علت و موقعیت خاص

درصورت بروز سرگیجه‌های غیرعادی بهتر است سریعا به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. با توجه به اینکه تشخیص علت ابتلا به سرگیجه و تسریع روند درمان از اهمیت بالایی برخوردار است لازم است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. 

مراجعه به هر پزشکی نمی‌تواند باعث حل مشکل شما شود چرا که این موضوع تخصصی است و بهتر است برای تشخیص و شروع روند درمانتان به یک پزشک یا مرکز متخصص و باتجربه در این حوزه مراجعه کنید تا از بروز عوارض جدی در آینده جلوگیری شود. بهتر است بدانید این عارضه ممکن است به علت تومور مغزی یا آسیب مغزی در فرد ایجاد  شده باشد برای همین درمان سریع آن از اهمیت بسیاری برخوردار است.

افرادی که اغلب دچار سرگیجه می‌شوند اغلب آن را به این شکل تعریف می‌کنند:

  • احساس نامتعادل بودن
  • چرخیدن اشیا
  • کج شدن سر
  • احساس چرخش مدام

مهم‌ترین دلایل داشتن سرگیجه به شرح زیر است:

  • تومور مغزی
  • سکته مغزی
  • میگرن
  • تشنج
  • مصرف داروهای خاص
  • بیماری عروق خونی
  • آریتمی قلبی
  • سندرم خستگی مزمن
  • التهاب گوش داخلی

اما سرگیجه چگونه ایجاد می‌شود؟

  • اختلال در تنظیم قند خون
  • اختلال در سیستم قلبی عروقی
  • اختلال در سیستم گوش داخلی
  • اختلال در مغز و قسمت مخچه

تاثیر مصرف برخی از داروها در بروز سرگیجه را نباید نادیده گرفت. تحقیقات نشان می‌دهد مصرف داروهای ضد افسردگی، ضد تشنج، داروهای پایین آورنده فشار خون، قرص‌های خواب، ریلکس کننده‌های عضلات نقش موثری در بروز سرگیجه در افراد دارند.

پیشگیری از بروز سرگیجه:

با اینکه این عارضه نیاز به تشخیص و درمان به موقع توسط پزشک متخصص دارد اما انجام برخی از اقدامات می‌تواند از بروز کمتر آن جلوگیری کند که به شرح زیر است:

  • فردی که مدام دچار سرگیجه می‌شود بهتر است اگر الکل مصرف می کند آن را قطع کند
  • وقتی می‌خواهید از حالت خوابیده به نشسته برگردید این کار را به آرامی انجام دهید
  • بیشتر آب بنوشید

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم

اگر علت سرگیجه ناگهانی و موقت، کم‌آبی، کاهش قند خون، خستگی و بارداری باشد که جای نگرانی نیست. اما زمانی که این وضعیت مداوم و آزاردهنده می‌شود، مراجعه به پزشک ضرورت دارد. به طور کلی اگر سرگیجه با علائم دیگری از جمله احساس درد قفسه سینه، تنگی نفس و یا تپش قلب همراه شود، نباید آن را نادیده بگیرید.
همچنین از دست دادن قدرت تکلم، احساس ضعف بازو یا پا و یا ایجاد مشکل در گفتار یا درک گفتار می‌تواند از ابتلا به یک بیماری خبر دهد. همچنین زمانی که دچار سرگیجه‌های ناگهانی شدید کوتاه یا طولانی، سرگیجه‌های و صبحگاهی سرگیجه‌های وضعیتی حمله‌ای خوش خیم می‌شوید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
همچنین شنوایی شناسان می‌توانند آزمایش‌های مختلفی را برای ارزیابی بخش‌های مختلف سیستم تعادل دهلیزی انجام دهند. تیم شنوایی شناسی و پزشکان گوش،حلق و بینی با توجه به علائم و سابقه پزشکی شما تشخیص می‌دهند که کدام آزمایش مناسب است. از این رو در ادامه به بررسی برخی از تست‌های سرگیجه و تعادل می‌پردازیم.
 

راه‌های درمان سرگیجه

سرگیجه اغلب بدون درمان بهبود می‌یابد. در صورت نیاز به درمان سرگیجه، پزشک متناسب با علت و علائم سرگیجه، مصرف دارو و تمرینات تعادلی را برای بیمار تجویز می‌کند. حتی اگر هیچ علتی برای بروز سرگیجه تشخیص داده نشود؛ داروهای تجویز شده و سایر روش‌های درمانی ممکن است علائم را کنترل کنند. در ادامه برخی از روش‌های درمان شرح داده شده است.

داروها

  • قرص آب؛ اگر فردی به بیماری منیر مبتلا باشد، پزشک ممکن است یک قرص آب (ادرار آور) برای فرد بیمار تجویز کند. مصرف این قرص به همراه یک رژیم غذایی کم نمک ممکن است به بیمار در کاهش دوره‌های سرگیجه کمک کند.
  • داروهای ضد سرگیجه و ضد تهوع؛ پزشک ممکن است برای تسکین و رفع فوری و سریع سرگیجه، گیجی و حالت تهوع، داروهایی را تجویز کند. این داروها شامل داروهای آنتی هیستامین و داروهای آنتی کولینرژیک هستند.
  • داروهای ضد اضطراب؛ دیازپام (والیوم) و آلپرازولام (زاناکس) جزو گروهی از داروها به نام بنزودیازپین‌ها هستند که ممکن است باعث اعتیاد و خواب آلودگی شوند.
  • داروهای پیشگیری برای میگرن؛ برخی از داروها ممکن است به جلوگیری از حملات میگرن کمک کنند.

درمان‌های حرکتی

مانورهای درمانی ویژه‌ای برای جابجایی کریستال‌های گوش داخلی وجود دارد که به درمان سرگیجه منجر می‌شود.

  • توانبخشی تعادل و سرگیجه؛ در این نوع از درمان توانبخشی، به فرد بیماری تمرینات خاصی آموزش داده می‌شود تا سیستم تعادل نسبت به حرکت کمتر حساس شود.
  • روان درمانی؛ این نوع درمان ممکن است به افرادی که سرگیجه ناشی از اختلالات اضطرابی دارند،کمک کند.

منبع: https://tehranearclinic.com/etiology-of-vertigo

تا كنون نظري ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در مونوبلاگ ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
جمعه ۰۷ دی ۰۳

تازه ترين مطالب

پربازديدترين مطالب

محبوب ترين مطالب

پربحث ترين مطالب

آخرين نظرات

من در شبكه هاي اجتماعي

نويسندگان

آرشيو

پيوندها

خلاصه آمار

  • مجموع نمایش‌ ۶۱۱
  • مجموع بازدید ۳۳۷
  • بازدید امروز ۱
  • بازدید دیروز ۱
  • مجموع مطالب ۵
  • مجموع نظرات ۱
  • افراد آنلاین ۱
مونو بلاگ : رسـانه وبلاگ نويسان حرفـه اي