مرجع تخصصی مقالات گوش

در این وبلاگ به بهترین منابع برای بهبود و درمان بیماری های گوش می پردازیم.

درمان خانگی قارچ گوش و بررسی علل بروز عفونت گوش

۱۶ بازديد

عفونت قارچی گوش سبب التهاب، خشکی پوست و ترشحات بدبو در مجرای گوش می گردد. اغلب اشخاصی که در آب و هوای گرم زندگی می کنند و یا بیشتر در ورزش های آبی شرکت می نمایند دچار مشکل قارچ گوش می شوند. برای آشنایی بیشتر با قارچ گوش و روش های درمان خانگی و پزشکی آن در این مطلب همراه ما باشید.

درمان خانگی عفونت قارچ گوش

قارچ گوش یا همان عفونت قارچی گوش خارجی که با نام علمی اتومایکوزیس شناخته می شود، همانطور که از نامش پیداست نوعی عفونت قارچی گوش است که در لاله و مجرای شنوایی افراد مشاهده می شود. این مشکل به خاطر ورود قارچ و باکتری به قسمت بیرونی گوش ایجاد می شود و لاله و مجرای شنوایی گوش را درگیر می نماید. این نوع از عفونت اغلب در افرادی دیده می شود که در نقاط گرمسیر و مناطق گرم زندگی می کنند و یا اغلب ورزش های آبی انجام می دهند، همچنین قارچ گوش بیشتر در فصل تابستان مشاهده می گردد. افرادی که دائم در حال شنا هستند و یا دچار بیماری دیابت می باشند و یا اگزما دارند، همچنین کسانی که بیماری های مزمن پوستی دارند بیشتر دچار این مشکل می شوند.

همانطور که می دانیم گوش تنها عضو خارجی در بدن است که عوامل خارجی به آسانی نمی توانند به آن وارد شوند، زیرا دارای بن بست است، از این رو اگر آب به داخل آن نفوذ یابد و مدت زیادی در گوش بماند می تواند سبب فراهم آمدن محیط رشد قارچ که همان رطوبت و تاریکی است شود. در نتیجه هاگ قارچ در گوش تکثیر خواهد شد، به ویژه اگر در فصل گرما باشیم. در این شرایط عفونت قارچی گوش خارجی اتفاق خواهد افتاد.

عامل اصلی بروز این بیماری قارچ های ساپروفیت می باشند که مهمترین نوع آن ها آسپرژیلوس نیجر می باشد. برای درمان خانگی قارچ گوش روش های دارویی و گیاهی مختلفی وجود دارد که در این مطلب با این روش ها و علائم و علل بروز آن آشنا خواهیم شد.

علل بروز قارچ گوش

باید بدانید که حدود ۶۰ نوع مختلف قارچ وجود دارند که می توانند سبب بروز و ایجاد عفونت قارچ گوش شوند. به جز انواع قارچ، باکتری ها نیز در برخی موارد می توانند با قارچ ها ترکیب شده و عفونت را پیچیده تر و سخت تر کنند. برخی از قارچ های ایجاد کننده عفونت گوش شامل موارد زیر می شوند:



  • قارچ های کم علامت گوش و مخمرها مثل مالاسزیاها، قارچ کاندیداهای گوش
  • قارچ های پوستی در گوش
  • قارچ های خیلی خطرناک مانند آسپرژیلوس، اسکوپولاریوپیس

 

از دلایل دیگر بروز قارچ گوش و ایجاد عفونت قارچی در گوش می توانیم موارد زیر را نام ببریم:

  • یکی از علل رشد میکروب و باکتری ها در گوش، صدمه دیدن گوش به دلیل مصرف گوش پاک کن است که در بین افراد شایع می باشد.
  • شنا کردن و استفاده از استخرهای عمومی که دارای آب آلوده و حاوی باکتری و قارچ هستند. آلودگی از طریق آب وارد گوش شده و سبب قارچ خواهد شد.
  • حمام رفتن زیاد و خشک نکردن مجرای خارجی گوش سبب می شود تا گوش فرد در معرض عفونت قارچ گوش قرار گیرد.
  • اشخاصی که دچار بدشکلی گوش می باشند، به شکلی که خشک کردن و تمیز نمودن گوش برایشان مشکل می باشد، مستعد ابتلا به عفونت قارچ گوش هستند.

 

علائم بروز قارچ گوش

عفونت قارچی گوش نشانه ها و علائم مختلفی دارد که در ادامه مطلب با این نشانه ها آشنا خواهیم شد:

  • حس درد زیاد در گوش
  • خارش قسمت خارجی گوش
  • التهاب و قرمز شدن سطح پوست کانال گوش
  • تب
  • ورم گوش
  • پوسته پوسته شدن پوست در ناحیه گوش
  • شنیده شدن صدای زنگ در گوش
  • حس پر بردن گوش
  • ترشح مایعات از داخل گوش
  • مشکلاتی در شنوایی

باید بدانید که یکی از شایعترین نشانه های این مشکل، ترشح مایعات از گوش فرد است. ترشحاتی که ممکن است در رنگ های مختلفی مثل سفید، زرد، سیاه، خاکستری و یا سبز دیده شوند.

 

تشخیص قارچ گوش

قبل از درمان خانگی قارچ گوش بهتر است این مشکل به درستی تشخیص داده شود. برای تشخیص بیماری با وجود درد و ترشحات در گوش باید به یک متخصص مراجعه شود. پزشک با توجه به تاریخچه پزشکی بیمار و معاینه او بیماری را تشخیص خواهد داد. در برخی موارد به منظور تشخیص بهتر پزشک ممکن است از یک اتوسکوپ استفاده نماید و با کمک آن داخل گوش، کانال گوش و پرده صماخ گوش فرد را بررسی نماید.

 

به منظور تعیین نوع درمان باید قبل از هر چیزی دلیل ابتلا به عفونت و نوع باکتری یا قارچ مشخص گردد، سپس نسبت به درمان اقدام شود. از این رو پزشک در موارد شدید می تواند اقدام به نمونه برداری از قارچ نماید تا آزمایشات لازم را انجام دهد. آزمایشاتی که شامل دیدن ارگانیسم ها زیر میکروسکوپ و انجام آزمایش مستقیم و کشت است.

در این مورد باید بدانید که نمونه برداری باید به وسیله یک متخصص گوش و حلق و بینی انجام شود تا صدمه ای به پرده گوش وارد نشود.

 

روش های درمانی قارچ گوش

در حالت کلی برای درمان عفونت قارچ گوش به روش پزشکی یا خانگی دو اصل مهم وجود دارند که دارای اهمیت بالایی هستند:

  • تمیز نمودن، پاک نگه داری و خشک نگه داشتن گوش برای از بین بردن شرایط مساعد رشد قارچ مهم است.
  • درمان ضد قارچ که شامل مصرف داروهای درمان کننده قارچ به شکل موضعی و برخی موارد خوراکی می باشد.

حال با برخی از روش های درمان قارچ گوش آشنا می شویم، البته باید بدانید که بهتر است قبل از استفاده از روش های درمان مختلف چه پزشکی و چه خانگی برای رفع قارچ گوش باید با یک متخصص در این زمینه مشورت نمایید.

 

  • تمیز نمودن گوش:

برای تمیز کردن جرم گوش بهتر است در خانه از گوش پاک کن و یا هر وسیله ای استفاده نکنید، وارد شدن چیزی در گوش می تواند مشکلات شما را بیشتر نماید. پزشک می تواند ترشحات را از گوش خارج نماید و آن را شست و شو داده و تمیز نماید.

  • قطره گوش:

به منظور درمان عفونت قارچی اتومایکوزیس امکان دارد نیاز شود تا از قطره گوش ضد قارچ استفاده نمایید. این قطره می تواند کلوتریمازول یا فلوکونازو و … باشد.

همچنین یک روش رایج برای درمان این مشکل استفاده از قطره اسید استیک است، این قطره چند بار در روز و در حدود یک هفته باید مصرف شود. قطره های دیگری نیز وجود دارند که با توجه به تشخیص پزشک می توانید آن ها را مصرف نمایید.

 

  • داروهای خوارکی:

برخی از عفونت های قارچی هستند که نسبت به قطره های گوش مقاومت داشته و برای درمان آن ها باید از داروهای خوراکی استفاده شود. پزشک ممکن است برای درمان این نوع قارچ از ایتراکونازول خوراکی استفاده نماید. علاوه بر این امکان دارد توصیه نماید که داروهای بدون نسخه مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا استامینوفن برای کاهش درد مصرف شود.

 

  • داروهای موضعی:
در برخی موارد امکان دارد عفونت در داخل گوش نیز اتفاق افتاده باشد، از این رو پزشک ممکن است مصرف داروهای موضعی ضد قارچی را نیز توصیه نماید. اغلب این داروها به شکل پماد و یا کرم می باشند.
 
 

روش های درمان خانگی

علاوه بر روش های مختلف پزشکی، روش های خانگی برای درمان عفونت قارچ گوش وجود دارند. البته قبل از استفاده از این روش ها باید با یک متخصص در این زمینه مشورت شود.

  • پراکسید هیدروژن رقیق شده را می توانید برای تمیز نمودن گوش از ترشحات استفاده نمایید.
  • علاوه بر این داروهای بدون نسخه که دارای کاربامید پر اکسید می باشند نیز می توانند در تمیز نمودن گوش مفید باشند.
  • در زمان شنا کردن می توانید از کلاه شنا و یا گوش گیر استفاده نمایید تا آب به گوشتان وارد نشود.
  • در روشی دیگر می توانید برای تمیز نمودن و بهبود قارچ گوش خود، از مخلوط سرکه سفید و الکل استفاده نمایید. این دو ماده را به مقدار مساوی مخلوط کرده و گوش خود را با آن تمیز کنید.
  • از هوای گرم مثل سشوار به منظور خشک نمودن گوش خود استفاده نمایید، توجه داشته باشید که درجه سشوار در کمترین حد خود باشد و سشوار را خیلی به گوش خود نزدیک نکنید.

 

در پایان توجه داشته باشید که مصرف آنتی بیوتیک ها در این مورد ممنوع می باشد زیرا می توانند باعث افزایش رشد قارچ ها شوند. علاوه بر این نباید گوش خود را شست و شو دهید زیرا باعث می شود تا محیط برای رشد قارچ بیشتر فراهم شود.

 

پیشگیری از قارچ گوش

برخی از روش ها و اعمال وجود دارند که با بکار بستن آن ها می توان تا حدی از بروز عفونت قارچ گوش پیشگیری نمود. این موارد عبارتند از:

  • در زمان شنا یا ورزش های آبی با کمک ابزار مخصوص از ورود آب به گوش جلوگیری نمایید.
  • بعد از حمام و دوش گرفتن حتما گوشهای خود را به خوبی خشک نمایید.
  • گوش پاک کن را در گوش خود فرو نبرید.
  • از خراشیدن پوست بیرون و یا درون گوش خودداری نمایید.
  • اگر آب به درون گوشتان نفوذ کرد می توانید از قطره های اسید استیک استفاده نمایید.


    منبع:
    https://arga-mag.com/769626/%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%82%D8%A7%D8%B1%DA%86-%DA%AF%D9%88%D8%B4

هرآنچه در مورد عفونت گوش در بزرگسالان باید بدانید

۱۷ بازديد

هرآنچه در مورد عفونت گوش در بزرگسالان باید بدانید



عفونت گوش یکی از عفونت های رایج در بین کودکان است. اما این بدین معنی نیست که چنین اتفاقی برای بزرگسالان اتفاق نخواهد افتاد. این بیماری عفونی در کمین بزرگسالان نیز بوده و ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد. تنها تفاوتی که در عفونت گوش کودکان و عفونت گوش بزرگسالان وجود دارد، شدت و مدت زمان درمان بیماری است. عفونت گوش در کودکان معمولاً وخیم نبوده و خیلی زود درمان می شود. اما زمانی که همین عفونت گوش برای بزرگسالان اتفاق می افتد نشان از بروز یک بیماری جدی است. اگر فردی در بزرگسالی دچار عفونت گوش شود حتماً باید علائم بروز این بیماری را بررسی کرده و به پزشک مراجعه کند. در این مقاله در مورد علائم، علت های بروز، درمان و پیشگیری این بیماری بیشتر صحبت خواهیم کرد.

علائم عفونت گوش بزرگسالان

به طور کلی سه نوع عفونت گوش داریم.

هر نوع از عفونت گوش نشان دهنده درگیر شدن یکی از قسمت های اصلی گوش است:

  • عفونت گوش داخلی
  • عفونت گوش میانی
  • عفونت گوش خارجی

عفونت گوش داخلی

گاهی علائم موجود، عفونت گوش داخلی را مطرح می نماید اما ممکن است نشانه بروز عفونت گوش داخلی نباشد.

علائم این نوع عفونت علاوه بر درد گوش شامل موارد زیر می شود:

  • سرگیجه
  • حالت تهوع
  • استفراغ
  • کم شنوایی
  • اختلال تعادلی
  • خارج شدن ترشحات از گوش
  • کشیدن گوش توسط بیمار
 

حتی گاهی اوقات بروز مشکل در قسمت داخلی گوش می تواند نشانه ای از یک مشکل حادتر مثل مننژیت (عفونت مغزی) باشد.

عفونت گوش میانی

 

گوش میانی ناحیه ای از گوش است که دقیقاً در پشت پرده گوش قرار گرفته است. عفونت گوش میانی را در علم پزشکی با نام otitis media نیز می شناسند. معمولاً این عفونت زمانی اتفاق می افتد که مایعی در پشت پرده گوش جمع شده و منجر به ورم پرده گوش شود. بعد از بروز این مشکل شخص احساس گوش درد داشته و گاهی اوقات احساس پرشدگی گوش دارد. در کنار این علائم گاهی اوقات مایعاتی از داخل گوش آسیب دیده خارج می شود که می تواند یکی از علائم بروز عفونت گوش میانی باشد. گاهی اوقات عفونت میانی از این علائم فراتر رفته و خودش را با تب نشان می دهد. ممکن است قدرت شنوایی فرد درگیر شده کاهش یافته و تا زمان پاکسازی عفونت توانایی شنیداری اش به حالت اولیه باز نگردد.

عفونت گوش بیرونی

 

قسمت بیرونی گوش به قسمتی انتهایی و خروجی گوش گفته می شود، یعنی همه قسمت های گوش از پرده گوش به بعد را با نام گوش بیرونی می نامند.

این نوع عفونت را با نام otitis externa نیز می شناسند. شروع علائم این نوع خاص با خارش وحشتناک گوش ها همراه خواهد بود.

در مراحل بعدی علائم زیر ممکن است ظاهر شود:

  • درد گوش
  • حساس شدن گوش
  • قرمزی
  • ورم و التهاب

علائم عفونت گوش

علت اصلی عفونت گوش همان طور که از اسمش هم مشخص است به عفونت های باکتریایی باز می گردد. اما اینکه کدام یکی از قسمت های گوش، داخلی، بیرونی یا میانی درگیر این بیماری شود، علائم بیماری عفونت گوش بسته به نوع عفونت گوش متفاوت خواهد بود.

عفونت گوش میانی

عفونت گوش میانی معمولاً با یک سرما خوردگی یا مشکل تنفسی آغاز می شود.

این عفونت ممکن است گاهی اوقات گسترش یافته و از طریق شیپور استاش (لوله باریکی که گوش میانی را به پشت بینی متصل می کند) یک یا هر دو گوش را درگیر کند. وظیفه اصلی شیپور استاش تنظیم فشار هوا در داخل گوش ها می باشد. ولی ممکن است یکی راه های انتقال عفونت بین دو  ناحیه گوش نیز باشد. این لوله از داخل گوش به قسمت پشتی بینی و گلوی تان متصل می شود. زمانی که فرد دچار عفونت گوش شود، ممکن است به مرور شیپور استاش را نیز درگیر کند. حتی باعث تورم و التهاب شیپور استاش شود. در مرحله بعدی همین تورم به ظاهر ساده ممکن است باعث شود که همه مایعات داخل این لوله شیپوراستاش تخلیه نشده و دقیقاً پشت پرده گوش جمع شوند.

عفونت گوش بیرونی

عفونت گوش شناگر نام دیگری است که بر روی عفونت گوش بیرونی گذاشته اند.

علت این نام گذاری هم به این خاطر است که علت اصلی بروز این عارضه باقی ماندن آب استخر در داخل گوش شناگر است. البته این اتفاق فقط منحصر به شناگرها نبوده و ممکن است همین اتفاق داخل وان حمام یا در حین دوش گرفتن نیز اتفاق بیفتد. رطوبت و آب جمع شده بهترین مکان برای رشد باکتری ها بوده و می تواند فرد را در معرض عفونت گوش قرار دهد. حال زمانی که شما با دست یا هر جسم خارجی دیگری به قسمت خارجی گوشتان آسیب رسانده باشید، زمینه بروز عفونت باکتریایی در گوش بیرونی را فراهم کرده اید.

عوامل خطر عفونت گوش بزرگسالان

یکی از علت هایی که باعث می شود تا کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض ابتلا به عفونت گوش قرار داشته باشند. کوتاه و افقی تر بودن شیپور استاش در گوش کودکان است. زمانی که هنوز این لوله کوچک است و رشد کافی را نداشته احتمال بروز عفونت گوش هم بیشتر است، در نتیجه کودکان بسیار بیشتر از بزرگ سالان در معرض عفونت گوش می باشند. البته عواملی هستند که ممکن است بروز این عارضه را شدت بخشیده یا احتمال آن را افزایش دهند. به طور مثال: مصرف سیگار و یا در معرض دود سیگار قرار گرفتند احتمال بروز عفونت گوش را تاحد قابل توجهی افزایش خواهد داد.

حساسیت های فصلی نیز یکی دیگر از عواملی است که ممکن است احتمال بروز عفونت گوش را در شما افزایش دهند. از طرف دیگر بروز سرماخوردگی یا عفونت های تنفسی نیز می تواند شما را در معرض بروز عفونت های گوش قرار دهد.

زمان مراجعه به پزشک

اگر از تمامی علائم و نشانه هایی که در بالا به آن ها اشاره کردیم فقط دچار گوش درد شده اید، قبل از مراجعه و گرفتن وقت ویزیت از دکتر بهتر است ۱ یا ۲ روزی صبر کنید. گاهی اوقات عفونت گوش جزئی بوده و پس از چند روز به خودی خود بهبود می یابد. اما اگر بعد از گذشت این مدت زمان هیچ بهبودی حاصل نشد و تب کردید، در اولین فرصت به پزشکتان  مراجعه کرده و علائمتان را کاملاً برای دکتر شرح دهید. در هنگام ویزیت بازگو کردن هرکدام از علائم تخلیه آب از گوش، مشکل در شنوایی و… می تواند روند درمان و تشخیص را تا حد زیادی سرعت ببخشد.

 

وسیله ای است که با نور و قدرت بزرگ نمایی که دارد، امکان بررسی دقیق تر سلامت گوش تان را به پزشک مربوطه می دهد. گوش بین بادی نیز وسیله شنوایی شناسی دیگری است که برای معاینه پرده گوش از آن استفاده می شود و می تواند فشار هوا در داخل مجرای گوش بیرونی را تغییر داد. بدین صورت که اگر پرده گوش شما در برابر جریان هوای ایجاد شده توسط دستگاه هیچ حرکتی نداشت بدین معنی خواهد بود که مایع در گوش میانی تان تجمع یافته و گوش شما بدون شک عفونی شده است. اما اگر پرده گوش به راحتی حرکت کرد، احتمالاً قسمت میانی گوش شما دچار عفونت شده یا حداقل مشکل به وجود آمده چندان جدی نیست.

تست تمپانومتری

یکی دیگر از راه هایی که برای تشخیص عفونت گوش از آن استفاده می شود.

تست تمپانومتری برای ارزیابی وضعیت شنواییتان استفاده می شود.

اگر پزشکتان احتمال بدهد که عفونت باعث از دست رفتن درصدی از شنوایی شما شده، ممکن است یک آزمایش شنوایی سنجی ساده نیز ترتیب دهد تا تشخیص دقیق تری از این بیماری عفونی داشته باشد.

درمان عفونت گوش بزرگسالان

نوع عفونت گوشی که دچار آن شده اید می تواند شیوه درمانی را مشخص کند.

در بسیاری از موارد که فرد دچار عفونت میانی و خارجی گوش شده باشد، پزشک برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز می کند.

درمان عفونت  گوش میانی 

احتمال اینکه پزشکتان برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند بسیار زیاد است.

بعضی از آنتی بیوتیک ها به صورت خوراکی مصرف می شود. انواع دیگر آن ممکن است به صورت قطره برای ریختن داخل گوش تجویز شود. در صورتی که درد داشته باشید نیز ممکن است برایتان مسکن های بدون نسخه و ضد التهاب نیز نوشته شود تا علائم کم تر شده و روند درمانیتان سرعت بگیرد. اگر با وجود درمان هنوز هم علائم آلرژی یا سرما خوردگی تان از بین نرفت. شاید پزشکتان برای شما آنتی هیستامین، ضد احتقان بینی یا اسپری بینی تجویز نماید. یکی دیگر از تکنیک های موثر autoinsufflation است. بدین معنی که به پاک سازی شیپور استاش بیماری کمک می شود. اینکار با فشار دادن بینی، بستن دهان و بازدم بسیار آرام انجام می شود. با این تکنیک هوا را مستقیماً به داخل شیپور استاش فرستاده و به خشک شدن هرچه سریع تر مایعات جمع شده داخل شیپور استاش کمک خواهید کرد.

درمان عفونت گوش بیرونی

پاک سازی و نظافت گوش بیرونی باید با دقت بالا انجام شده و پیش از آن از داروهای ضد التهابی و آنتی بیوتیک داخل گوش استفاده شده باشد.

در صورتی که عفونت گوش خارجی یا بیرونی باکتریایی باشد پزشک آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد.

اما اگر عفونت به وجود آمده ویروسی باشد برای مدت کمی صبر کنید تا عفونت گوش به خودی خود درمان شود. البته این مورد کاملاً بستگی به نوع ویروسی دارد که گوش تان را درگیر کرده است. گاهی اوقات ممکن است به درمان نیاز داشته باشید.

پیشگیری از عفونت گوش بزرگسالان

برای اینکه از بروز هرگونه عفونت گوش پیشگیری کنید بهتر است موارد زیر را رعایت کنید:

  • گوش هایتان را به صورت منظم تمیز کرده و با دقت از یک گوش پاک کن برای تمیز کردن قسمت های بیرونی گوش استفاده کنید. یادتان باشد که حتماً بعد از دوش گرفتن یا شنا کردن گوش هایتان را به خوبی خشک کنید.
  • سیگار نکشید و خودتان را در معرض دود سیگار دیگران قرار ندهید.
  • با دور بودن از علائم بروز حساسیت، این بیماری را کنترل کرده و داروهای مربوط به حساسیت تان را میل کنید.
  • دست های تان را به خوبی بشویید و از دست دادن با افراد سرما خورده یا دارای مشکل تنفسی بپرهیزید.
  • واکسن های مورد نیاز را بزنید.



    منبع: 

    https://pezeshket.com/salamat_jesm/ent/%D8%B9%D9%81%D9%88%D9%86%D8%AA-%DA%AF%D9%88%D8%B4-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86/

بیماری منیر

۱۵ بازديد

شاید تا به حال برای شما هم اتفاق افتاده باشد که دور خودتان چرخیده باشید و بعد از متوقف شدن احساس کنید که دنیا دور سرتان در حال چرخیدن است. این حالت که مخصوصا در دوران کودکی خیلی از ما تجربه شده است با چرخیدنمان شروع می شود. حال تصور کنید که به طور ناگهانی و بدون چرخیدن به دور خود دنیا دور سرتان بچرخد. این حالتی است که بیماران مبتلا به بیماری منیر تجربه می کنند. اگر مایلید درباره ای این بیماری، علائم، چشم انداز، روش های درمانی، تشخیص آن و … اطلاعات بیشتری بدست آورید مقاله زیر را تا انتها بخوانید.

بیماری منیر چیست و به چه علت ایجاد می شود؟

این بیماری نوعی بیماری ناشی از گوش داخلی است که در آن بیمار احساس سرگیجه شدیدی کرده و می تواند علائم دیگری مثل وز وز گوش، کم شدن شنوایی، و سنگینی یا فشار در گوش را نشان دهد. متاسفانه این بیماری نوعی بیماری پیشرفت کننده است که به مرور زمان علائم شدید تری پیدا کرده و می تواند باعث از دست دادن دائمی شنوایی شود. با این حال معمولا فقط یک گوش را درگیر خود می کند.

علت دقیق این بیماری شناخته شده نیست اما به نظر می رسد که علائم ناشی از آن به علت تجمع مایع در گوش داخلی بوده و از آنجایی که گوش داخلی مسئول رساندن اطلاعات شنوایی و تعادل به مغز است، اختلال در آن باعث ایجاد مشکل در پیام های رسیده به مغز شده و می تواند در هر دو دسته پیام شنوایی و تعادل مداخله کند.

برای بررسی علت تجمع مایع در گوش داخلی تئوری های مختلفی وجود دارد به طوری که مواردی مثل تخلیه شدن ضعیف مایع به علت بلوکه بودن مسیر آن، بیماری های خود ایمنی، واکنش های آلرژیک، عفونت های ویروسی، تمایل ژنتیکی، ضربه به سر و سر درد های میگرنی مشمول این تئوری ها هستند.

علائم بیماری منیر چیست؟

همانطور که گفته شد یکی از علائم مهم این بیماری حملات سرگیجه و احساس چرخش ناگهانی است. مدت زمان این حملات می تواند از 20 دقیقه تا 24 ساعت طول کشیده و در طول یک هفته چندین بار تکرار شود. البته در بعضی افراد ممکن است حتی یک سال هم بین حملات سرگیجه آن ها فاصله بیفتد. این سرگیجه باعث ایجاد حالت تهوع و استفراغ شده و از آنجایی که به طور ناگهانی رخ می دهد می تواند منجر به اضطراب، افزایش ضربان قلب و حتی عرق سرد در بیمار شود.

همچنین بیماران در اوایل ابتلا به این بیماری به صورت گاه به گاه دچار از دست دادن شنوایی شان می شوند که معمولا با گذر زمان این حالت به صورت دائمی اتفاق افتاده و یک گوش بیمار کاملا ناشنوا می شود.

از سایر علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • وز وز گوش
  • احساس فشار در گوش یا سنگینی آن
  • تاری دید
  • اسهال و لرزش
  • بعضی از بیمارانی که از این بیماری رنج می برند دچار حمله سرگیجه چنان شدیدی می شوند که تعادل خود را از دست داده و به طور ناگهانی به زمین می افتند. به این حالت حمله سقوط یا drop attack گفته می شود.

نکته ی شایان ذکر این است که علائم این بیماری در گذر زمان می تواند تغییر کرده یا اینکه بعضی از آنها دائمی شوند، همچنین نباید تصور کرد که این بیماری خود به خود خوب می شود؛ درنتیجه باید بیمار تحت نظر پزشک بوده و شرایطش را تحت کنترل داشته باشد.

حملات ناگهانی ای که اتفاق می افتند خطرناک بوده و خصوصا اگر بیمار در این حین در حال رانندگی باشد ممکن است حوادث ناگواری اتفاق بیفتد.

درمان منیر

این بیماری پیش رونده درمان ندارد اما با انجام مواردی می توان علائم را کنترل کرده و یا اینکه آن ها را از بین برد.

درمان های دارویی:

  • مکلیزین، دیازپام، گلیکوپیرولات و لورازپام برای درمان یا کاهش دوره سرگیجه
  • دارو های دیورتیک یا مدر برای کاهش آب بدن و فشار مایع گوش داخلی
  • تزریق آنتی بیوتیک جنتامایسین در گوش میانی برای کنترل سرگیجه. البته این دارو ریسک ناشنوایی را بالا می برد به همین دلیل بعضی پزشکان به جای جنتامایسین از کورتیکواستروئید ها استفاده می کنند.

درمان های تغذیه ای و رفتاری:

  • کاهش نمک مصرفی جهت جلوگیری از تجمع آب در بدن
  • در بعضی افراد مصرف کافئین، الکل و شکلات علائم را بدتر می کند پس بهتر است این موارد را حذف و یا کاهش دهند.
  • ترک سیگار به کاهش علائم کمک می کند.

جراحی:

  • اگر بقیه روش ها به کاهش سرگیجه بیمار کمک نکند جراحی انتخاب می شود تا فشار گوش داخلی را کاهش دهد. البته بعضی اوقات هم اتفاق می افتد که پزشک جراح اعصاب عصب وستیبولی بیمار را قطع کند.

روش های درمانی جایگزین:

  • مواردی مثل طب سوزنی، ورزش های مخصوص مثل تای چی، مکمل های گیاهی مثل گیاه جینکو بیلوبا یا ریشه زنجفیل و … از مواردی هستند که ممکن است بعضی افراد آن ها را امتحان کنند، اما هنوز صحت این درمان ها مشخص نشده است.

بیماری منیر در چه سنی اتفاق می افتد؟

بیشتر کیس های بیماری منیر در در دوران بزرگسالی و در سنین 40 تا 60 سالگی اتفاق می افتد. در نتیجه احتمال بروز آن در کودکان یا افراد جوان کم است.

آیا بیماری منیر به صورت ارثی منتقل می شود؟

بیشتر کیس های این بیماری در کسانی اتفاق می افتد که سابقه ی خانوادگی ای در رابطه با آن ندارند یا به عبارتی این بیماری شیوع اسپورادیک دارد؛ با این حال درصد کمی از موارد گزارش شده، در خانواده ها منتقل می شده است.

از آنجایی که بیماری های ارثی و خانوادگی معمولا الگوی اتوزوم غالب دارند این احتمال وجود دارد که بیماری منیر هم چنین الگویی داشته باشد اما طی بررسی های انجام شده هیچ ژنی مرتبط با این بیماری شناسایی نشده است.

تشخیص منیر چگونه انجام می شود؟

پزشک پس از بررسی علائم بیمار، سابقه ی پزشکی و خانوادگی او و همچنین انجام تست هایی مثل تست های تعادل و شنوایی سنجی سعی در تشخیص این بیماری می کند. تشخیص این بیماری، انجام تست های مرتبط با آن و همچنین پروسه درمان بیشتر توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی صورت می گیرد.

آیا بیماری منیر از بین می رود؟

به نقل از مجله ی Harvard health درمانی برای بیماری منیر وجود ندارد. زمانی که این بیماری تشخیص داده شود تا پایان عمر باقی می ماند. اما علائم معمولا ناگهانی ظهور پیدا کرده و ناپدید می شوند و تنها بعضی از کسانی که به بیماری منیر مبتلا هستند دچار ناتوانی های دائمی خواهند شد.

 

چشم انداز بیماری منیر چگونه است؟

به نقل از سازمان ملی ناشنوایی و اختلالات ارتباطی دانشمندان تخمین زده اند که از هر ده نفر بیمار مبتلا به منیر شش نفر آن ها یا خود به خود روند بهبودی را طی کرده و یا اینکه می توانند سرگیجه خود را با رژیم غذایی، دارو ها، و یا ابزار آلاتی کنترل کنند. اما درصد کمی از آنها تنها با اقداماتی مثل جراحی بهبود پیدا می کنند.

منبع: drmkeyhanifard

سرگیجه علامت کدام بیماری است؟

۱۷ بازديد

سرگیجه حالتی است که در آن تعادل بدن را از دست می‌دهید و احساس سبکی بیش از حد در ناحیه سر دارید. همچنین چشمانتان سیاهی می‌رود. این حالت گاهی با حالت تهوع و از دست دادن قدرت جسمانی همراه می‌شود. در برخی از مواقع علت سرگیجه و سنگینی سر نگران‌کننده نیست. در برخی از مواقع هم ممکن است از وجود یک بیماری خطرناک خبر بدهد.

در واقع یکی از شایع‌ترین و متداول‌ترین مشکلاتی که بیماران از آن رنج می‌برند سرگیجه است.  این عارضه باعث احساس ناخوشایندی در بیمار می‌شود که در برخی از موارد علت خاصی ندارد و در برخی موارد، نشانه مشکلات جدی در بیمار و زنگ خطری برای وقوع یک بیماری محسوب می‌شود.

 اغلب افرادی که دچار سرگیجه می‌شوند، تصور می‌کنند که اشیای اطراف شان مدام درحال حرکت بر روی سرشان است در صورتیکه، این مساله در واقعیت اینطور نیست. این افراد همچنین، احساس می‌کنند سرشان سبک شده یا دنیای اطراف شان مدام درحال چرخش است.

بیماری منییر، سرگیجه حاد و سرگیجه وضعیت خوش خیم حمله‌ای از عمده‌ترین دلایل سرگیجه هستند که درمان هر کدام از آنها شامل موارد خاصی است و تا حدود زیادی به علت ابتلا به سرگیجه مربوط می‌شود. مانورهای فیزیکی و تجویز دارو از مهم‌ترین راهکارهایی است که برای درمان سرگیجه کاربرد دارد.

 جالب است بدانید سرگیجه اغلب در افراد به صورت حمله‌ای بروز پیدا می‌کند که به گفته پزشکان این حملات، اغلب تا یک یا دو روز ادامه خواهد داشت. تشخیص این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است، چراکه تشخیص بیماری‌های مرتبط با سرگیجه برای درمان آن بسیار مهم است. به طور کلی علت سرگیجه مداوم و یا ناگهانی عبارت است‌از:

 دلایل و علت ایجاد سرگیجه

سرگیجه و کمبود آب بدن

یک علت سرگیجه ناگهانی می‌تواند به خاطر از دست رفتن آب بدن اتفاق بیفتد. بدن یک فرد بزرگسال روزانه به 7 تا 8 لیوان آب نیاز دارد. البته مقداری از این نیاز از طریق مصرف نوشیدنی‌هایی مثل چای، قهوه و آبمیوه و یا مصرف میوه و غذا تأمین می‌شود. یکی از راه‌های تشخیص کم‌آب بودن بدن و ارتباط آن با سرگیجه، توجه به رنگ ادرار است.
زمانی که رنگ ادرار زرد باشد از کم‌آبی بدن خبر می‌دهد و می‌تواند علت سرگیجه باشد. در چنین مواقعی بهتر است از خوردن نوشیدنی‌های حاوی کافئین خودداری کنید و مستقیما آب بنوشید.

ابتلا به بیماری منییر

منییر(menieres) یک بیماری گوش داخلی است که در آن حجم مایعات گوش داخلی به طور غیرطبیعی افزایش می‌یابد. در بسیاری از مواقع تنها یک گوش دچار بیماری منییر می‌شود. مهم‌ترین عامل جمع شدن مایعات در گوش داخلی، تخلیه نامناسب مایعات به دلیل ناهنجاری آناتومیک، عفونت‌های ویروسی، آلرژی، ضربه به سر و میگرن است. این بیماری می‌تواند انجام فعالیت‌های روزانه را مختل کند و باعث بروز سرگیجه، کم شنوایی(hearing loss)، وزوز یا احساس پری گوش شود.
سرگیجه‌های منییر از 20 دقیقه تا چند ساعت (گاهی چند روز) طول می‌کشد. به طوری که قادر به انجام فعالیت‌های روزمره نیستید. تعریق شدید که ممکن است چند روز طول بکشد، همراه با تهوع و استفراغ از دیگر علائم ابتلا به این بیماری است.
اگر فکر می‌کنید دلیل سرگیجه‌های شما بیماری منییر است، باید سایر علائم آن را هم در نظر بگیرید. به طور کلی علائم این بیماری عبارتند‌از:
 

1- سرگیجه‌های مکرر و ناگهانی: سرگیجه‌های منییر به صورت چرخشی است. این سرگیجه که خودبخود شروع و به طور ناگهانی متوقف می‌شوند. این سرگیجه‌ها معمولا 20 دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشند. این سرگیجه‌ها اغلب با حالت تهوع شدید همراه می‌شوند.

2- از دست دادن شنوایی: یکی دیگر از علائم بیماری منییر از دست دادن شنوایی یا کاهش شنوایی است. این علامت بخصوص در اوایل ابتلا به بیماری شایع می‌شود.

3- احساس وزوز گوش: سرگیجه‌های منییر با وزوز گوش همراه می‌شود. صدای وزوز گوش درست مثل شنیدن یک سوت دائمی است که در گوش آن را احساس می‌کنید.

برای تشخیص اینکه آیا سرگیجه‌های شما به بیماری منییر مربوط می‌شود، باید به حالت آن هم توجه کنید. سرگیجه‌ها در این بیماری فقط از یک قسمت سر شروع شده و بعد از مدتی کاملا ناپدید می‌شوند. بعد از مدتی، سرگیجه در ناحیه دیگری شروع می‌شود.
با توجه به اینکه بیماری عفونی منییر ممکن است مشکلات زیادی را ایجاد کند، باید به یک متخصص گوش و شنوایی مراجعه کنید. 

وجود عفونت و التهاب در گوش داخلی

منیر زمانی اتفاق می‌افتد که مایعات در گوش داخلی جمع شود. اما گاهی بیماری منیر اتفاق نمی‌افتد اما علائم و نشانه‌های التهاب گوش داخلی خود را با سرگیجه نشان می‌دهد. در این صورت در عصب دهلیزی التهاب حاد شروع می‌شود. اگر دلیل سرگیجه وجود عفونت و التهاب در گوش داخلی باشد، شنوایی خود را هم از دست می‌دهید و احساس درد در ناحیه گوش دارید.
گاهی عفونت گوش میانی که با آن بیماری «اوتیت میانی حاد/serous otitis» نیز گفته می‌شود، موجب سرگیجه می‌شود. در این بیماری فضای پر از هوا در قسمت پشت پرده گوش میانی، عفونی می‌شود. در این ناحیه استخوان‌های ریز ارتعاشی گوش قرار دارند و زمانی که دچار عفونت گوش میانی شوید، حتی استخوان‌ها هم درگیر می‌شوند. به طوری که علاوه بر سرگیجه‌های شدید، شنوایی هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
 بی‌توجهی به سرگیجه‌هایی که از عفونت گوش میانی ناشی می‌شود، مشکلات شنوایی شدید و وزوز گوش را به دنبال دارد. در بسیاری از مواقع متخصصان با کمک آنتی‌بیوتیک‌ها این بیماری را کنترل می‌کنند.
البته توجه داشته باشید که چون از میزان عفونی بودن گوش اطلاع زیادی ندارید، درمان خودسرانه و حتی مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در بسیاری از مواقع به درمان کمکی نمی‌کند. بهترین راه در زمان ابتلا به عفونت گوش و رفع سرگیجه‌های ناشی از آن، مراجعه به پزشک است.
علت ابتلا به این بیماری می‌تواند یک بیماری باکتریایی و یا ویروسی در گوش میانی باشد. برای مثال ابتلا به سرماخوردگی، آنفلوانزا و یا آلرژی هم باعث بروز این بیماری می‌شود. در نتیجه گرفتگی و تورم مجاری بینی، گلو و لوله‌های استاش(eustachian tube) (در پشت گلو، مجاری بینی و گوش میانی) به این بیماری مبتلا می‌شود.
متخصصان برای درمان سرگیجه ناشی از عفونت گوش میانی اقدامات زیر را انجام می‌دهند:
1– تنظیم فشار هوا در گوش میانی
2- تخلیه ترشحات طبیعی از گوش میانی
3- تجویز داروهای آنتی‌بیوتیک برای کنترل عفونت باکتریایی یا ویروسی
توجه داشته باشید که این بیماری گاهی تا چندین ماه هم ادامه دارد. بنابراین سرگیجه‌های ناشی از عفونت گوش میانی هم به همین میزان ادامه‌دار است. توجه داشته باشید با توجه به مشخص نبودن دلیل عفونت گوش (باکتریایی یا ویروسی) نمی‌توانید به طور خودسرانه و خرید دارو بدون نسخه پزشک اقدام به درمان کنید. برای رفع سرگیجه و درمان عفونت گوش بهتر است به یک کلینیک تخصصی گوش و شنوایی مراجعه کنید.

کاهش شدید قند خون یا هیپوگلایسمی

یکی از دلایل ابتلا به سرگیجه و سنگینی سر افت قند خون (هیپوگلایسمی/Hypoglycemia) است. این مشکل در کسانی که به دیابت مبتلا هستند بیشتر خود را نشان می‌دهد.
کاهش قند خون به معنای پایین آمدن سطح گلوکز خون است. در بیماران دیابتی علت سرگیجه اغلب به دلیل عدم مصرف غذاهای حاوی کربوهیدرات و قند اتفاق می‌افتد. همچنین مصرف خودسرانه و یا بیش از حد داروهای دیابتی (متفورمین/Metformin) هم می‌تواند باعث سرگیجه شود. تزریق انسولین هم یکی دیگر از دلایل سرگیجه در این گروه از بیماران است.
توجه داشته باشید که افزایش شدید قندخون هم می‌تواند یکی از دلایل سرگیجه باشد. این حالت که به آن هایپرگلایسمی(Hyperglycemia) نیز گفته می‌شود، مانع از ترشح انسولین کافی برای استفاده سلول‌ها می‌شود. سطح بالای گلوکز باعث افت آب و از دست رفتن تعادل بدن می‌شود.
بنابراین طبق دستورات پزشک بیماران دیابتی باید تحت مراقبت قرار بگیرند و از مصرف خودسرانه و بدون تجویز دارو خودداری کنند. همچنین باید داروها در ساعت مشخص مصرف شوند.
در افراد سالم و غیردیابتی هم گاهی نخوردن غذا باعث بروز سرگیجه می‌شود. البته این سرگیجه با سردرد هم همراه است که نشانه‌ای از افت قندخون است.
 

 افت فشار خون و ابتلا به سرگیجه

افت فشارخون هم یک علت سرگیجه مداوم عنوان شده است. این حالت باعث بروز احساس سبکی در ناحیه سر می‌شود. در مواقعی که میزان افت فشارخون بیش از حد است، غش و ضعف بدن را هم به دنبال دارد. در بیشتر مواقع افت فشارخون به دلیل مصرف غذاهای ترش و کاهش سدیم بدن اتفاق می‌افتد. ایستادن و یا نشستن بیش از حد در بروز سرگیجه مؤثر هستند.

ابتلا فرد به بیماری‌های قلبی

یکی دیگر از علت‌‌های سرگیجه و بی حالی ابتلا به بیماری‌های قلبی است. زمانی که قلب در پمپاژ خون ضعیف عمل می‌کند، خون کافی به مغز نمی‌رسد. در چنین مواردی فرد احساس ضعف و بی‌حالی دارد. در بیماران قلبی ضربان قلب غیرطبیعی، تند و یا خیلی سریع اتفاق می‌افتد. در چنین مواقعی جریان خون توسط دریچه باریکی مسدود می‌شود. این وضعیت جسمی سرگیجه و سنکوپ را به دنبال دارد.
سرگیجه یکی از علائم بسیار شایع نارسایی قلبی است و ممکن است به دلیل افت سریع فشارخون بروز کند. حرکت ناگهانی برای بلند شدن هم مانع از رسیدن خون کافی به مغز می‌شود. در چنین مواقعی حتی برای افراد سالم هم سرگیجه ناگهانی اما موقت اتفاق می‌افتد.

سرگیجه دوران بارداری

سرگیجه یکی از علائم رایج در دوران بارداری است. افزایش هورمون‌هایی که باعث گشاد شدن رگ‌های خونی می‌شوند، جریان خون را در به سمت جنین افزایش می‌دهند. در نتیجه فشارخون در مادر کاهش می‌یابد. در مادرانی که به کم خونی یا رگ‌های واریسی مبتلا هستند، میزان سرگیجه شدیدتر می‌شود.
یکی دیگر از علت‌های بروز سرگیجه مداوم در دوران بارداری پایین آمدن قندخون و تغییر متابولیسم بدن است. این مشکل بیشتر در سه ماهه اول بارداری خود را نشان می‌دهد.

کمبود ویتامین B12 در بدن

یک علت سرگیجه ناگهانی، کمبود ویتامین B12 عنوان شده که به راحتی قابل تشخیص و درمان است. کمبود این ویتامین منجر به بروز مشکلات عصبی از جمله کاهش فشارخون و از بین رفتن تعادل بدن می‌شود. زمانی که نشسته‌اید و به یکباره از جای خود بلند می‌شوید، احساس سرگیجه شدید دارید و چشم‌ها سیاهی می‌رود.
در بیشتر مواقع درمان این بیماری با تجویز مکمل‌های حاوی B12 قابل درمان است. البته باید کمبود و میزان کمبود آن در بدن مشخص شود تا پزشک بتواند نوع دارو را تجویز کند.

ابتلا به بیماری میگرن

یک علت سرگیجه مداوم هم می‌تواند از بیماری میگرن خبر دهد. البته زمانی که سرگیجه دورانی همراه با سردرد شدید باشد می‌توان گفت که علت اصلی سرگیجه همان بیماری میگرن است. تقریبا در 50% از کسانی که به این بیماری مبتلا هستند، از وجود بیماری خود اطلاعی ندارند. در بسیاری از موارد هم سردردها سینوسی هستند و ارتباطی با میگرن ندارند.
سرگیجه‌های میگرنی اغلب با سردرد یک سمت سر، افزایش ضربان قلب، حالت تهوع و استفراغ همراه است. سبکی سر علامت رایج سرگیجه‌های میگرنی است.

میگرن وستیبولار یا سرگیجه میگرنی چیست

سرگیجه میگرنی یا میگرن وستیبولار به نوعی از سرگیجه گفته می‌شود که در افراد دارای علائم میگرن اتفاق می‌افتد. افرادی که دچار سرگیجه هستند احساس می‌کنند که آنها یا اشیا اطرافشان در حال حرکت هستند در حالی که در واقع اینگونه نیستند. سیستم دهلیزی گوش به سیستمی در گوش داخلی گفته می‌شود که وظیفه ایجاد تعادل در بدن را دارد.

میگرن غالباً با سردردهای دردناک همراه است، اما میگرن دهلیزی متفاوت است زیرا در این دوره‌ها معمولاً سردرد وجود ندارد. بسیاری از افرادی که به میگرن کلاسیک (با اورا) مبتلا می‌شوند، میگرن دهلیزی را نیز تجربه می‌کنند، اما نه همه افراد.

افرادی که دچار سرگیجه‌های میگرنی می‌شوند معمولا علائم زیر را دارند:

  • سرگیجه‌ای که بیش از چند دقیقه طول می‌کشد.
  • تهوع و استفراغ
  • مشکلات تعادل
  • حساسیت حرکتی شدید؛ هنگام حرکت سر، چشم‌ها یا بدن، احساس مریضی یا سرگیجه شود.
  • احساس گمراهی یا گیجی
  • احساس ناپایداری، مثل اینکه در یک قایق هستید.
  • حساسیت به صدا
  • سبکی سر
  • دیدن نورهای درخشان یا چشمک زن در بینایی (اورای میگرن)
  • سردردهای یک طرفه و ضربان دار که با فعالیت بدتر می‌شوند.

برای درمان این نوع از سرگیجه‌ها معمولا همان داروهایی که برای سرگیجه استفاده می‌شوند‌، تجویز می‌گردند. این داروها می‌توانند علائم و نشانه‌های میگرن دهلیزی(وستیبولار) را تسکین دهند. این داروها به معالجه سرگیجه، بیماری‌های ناشی از حرکت، حالت تهوع و استفراغ و سایر علائم کمک می‌کنند.

وجود بیماری کم خونی

کم‌خونی هم می‌تواند یک علت سرگیجه مداوم باشد. این بیماری در بسیاری از مواقع حاد نیست اما همچنان با سرگیجه موقت خود را نشان می‌دهد. در مواقعی که فرد به سرگیجه‌های مداوم مبتلا می‌شود، نشانه کم‌خونی مزمن است. کمبود آهن، جذب نشدن آهن (به دلیل کمبود اسید فولیک و ویتامین C) و مواد مغذی در بدن باعث کم خونی می‌شود.
وقتی میزان آهن و موادمغذی کم می‌شود، گلبول‌های قرمز حاوی هموگلوبین هم کاهش می‌یابند. هموگلوبین مسئولیت حمل و رساندن اکسیژن به سایر اعضا و بافت‌های بدن را بر عهده دارد. مسلم است که با کاهش اکسیژن به مغز، فرد دچار سرگیجه می‌شود.
پزشکان برای تشخیص این بیماری آزمایش خون را تجویز می‌کنند. مصرف مکمل‌های دارویی و در پیش گرفتن رژیم غذایی به درمان سرگیجه ناشی از بیماری کم‌خونی کمک می‌کند.
 

تحریک مغناطیسی مغز و بروز سرگیجه

برخی از روش‌های درمانی هم ممکن است به بروز سرگیجه منجر شود. در روش تحریک مغناطیسی مغز (TMS) که برای درمان افراد مبتلا به بیماری‌های روانی و افسردگی استفاده می‌شود، الکترودهایی بر روی سر بیمار نصب می‌شود. در این روش درمانگر با ایجاد میدان مغناطیسی و اعمال آن از روی پوست سر اقدام به کنترل مغز و درمان اختلالات روانی می‌کند. تحریک مغز می‌تواند باعث بروز سرگیجه‌های موقت شود.

ابتلا به بیماری پارکینسون

پارکینسون(Parkinson) هم یک علت سرگیجه و سنگینی سر ذکر شده است. علامت اصلی این بیماری که اغلب در افراد مسن خود را نشان می‌دهد، سرگیجه‌های مداوم است. پارکینسون یک اختلال سیستم عصبی است که بر روی حرکات اعضا بدن تاثیر می‌گذارد. این بیماری ابتدا با لرزش در یک دست شروع می‌شود و سپس خشکی و کند شدن هر دو دست و پاها را به دنبال دارد.
البته سرگیجه به تنهایی نمی‌تواند علامت ابتلا به پارکینسون باشد. بلکه این بیماری علامت‌های دیگری همچون تغییر قدرت تکلم، از دست دادن قدرت حرکت بدن و سفت شدن عضلات را به همراه دارد. در صورت وجود همه این علائم و سرگیجه‌های مداوم، باید به پزشک مراجعه کنید.

ابتلا به بیماری آکوستیک نوروما

یک علت سرگیجه و بی حالی وجود بیماری آکوستیک نوروما(acoustic neuroma) است. این بیماری یک تومور خوش خیم است که در قسمت عصب دهلیزی (محل اتصال گوش داخلی به مغز) ایجاد می‌شود. این تومور به آهستگی رشد می‌کند و می‌تواند آنقدر بزرگ شود که به مغز فشار آورد. این بیماری اغلب در دهه 40 تا 60 زندگی بروز می‌کند و اگر شدید شود بی‌حسی و فلج شدن صورت را به دنبال دارد.
بیماری آکوستیک نوروما به مرور زمان قدرت شنوایی را از بین می‌برد و باعث وزوز گوش(tinnitus) در یک سمت می‌شود. سرگیجه و برهم خوردن تعادل بدن از علائم دیگر این بیماری است.

بیماری‌های مرتبط با سرگیجه

برخی از عوامل می‌توانند باعث تشدید احتمال سرگیجه شوند که به شرح زیر می‌باشند:

  • ضربه یا آسیب فیزیکی به سر
  • عفونت گوش
  • مصرف داروهای خاص مثل داروهای ضد افسردگی
  • افرادی که سابقه بیماری قلبی و عروقی دارند

علائم مرتبط با سرگیجه

همانطور که گفتیم بسیاری از بیماری‌ها می‌تواند در ارتباط با به وجود آمدن سرگیجه موثر باشند که یکی از مهم‌ترین آنها ” منییر” است. این بیماری نوعی اختلال در گوش محسوب می‌شود که یکی از مهم‌‌ترین نشانه‌های همراه آن سرگیجه، کم شنوایی، وزوز گوش، و احساس پری گوش می‌باشند.  

همانطور که در بالا هم عنوان کردیم حملات گوش گاه ممکن است به صورت ناگهانی اتفاق بیافتند که این باعث می‌شود تا بیمار دچار احساس ناخوشایندی شود. برخی از این حملات تا چند روز ممکن است ادامه داشته باشد و حتی ممکن است باعث تلوتلو خوردن بیمار و از دست دادن تعادل او شود.

 گاه ممکن است بروز سرگیجه همراه با میگرن و سردردهای عصبی همراه باشد. میگرن یکی از اختلالات شایعی است که در بین مردم رایج و متداول است. به طوریکه، تحقیقات نشان می‌دهد حدود یک سوم افرادی که میگرن را تجربه می‌کنند در کنار آن دچار سرگیجه نیز می‌شوند.

“نوریت و لابیرنتیت”سومین بیماری‌ای است که می‌تواند باعث بروز سرگیجه شود.  این اختلال، التهاب عفونی گوش محسوب می‌شود و باعث می‌شود تا انتقال اطلاعات حسی از مغز به گوش دچار اختلال شود. 

سرگیجه وضعیتی خوش خیم از چهارمین دلایل مرتبط با سرگیجه است که خوشبختانه این عارضه خطری برای بیمار به همراه ندارد اما به طور ناگهانی بروز پیدا کرده و باعث احساس کاذبی در بیمار می‌شود که تصور می‌کند که اشیا مدام درحال چرخیدن دور سرش هستند. البته، سرگیجه می‌تواند ناشی از عوامل دیگری مثل سن، فیستول پری لنف، شکاف مجرای نیم دایره فوقانی و نقص عملکرد دو طرف سیستم وستیبولار نیز باشند که بررسی و درمان هر یک از آنها بر عهده پزشک متخصص است.

علائم مرتبط با سرگیجه عبارت انداز:

  • سردرد
  • حالت تهوع
  • از دست دادن تعادل در هنگام راه رفتن
  • استفراغ
  • تعریق
  • نوسان دید
  • حرکات غیرطبیعی چشم
  • زنگ زدن گوش
  • کم شنوایی
  • اختلال در راه رفتن
در ادامه تلاش شده است مطالبی درباره انواع سرگیجه مثل سرگیجه ناگهانی، سرگیجه صبحگاهی، سرگیجه در سالمندان، در کودکان، در زنان و سرگیجه حلمه‌ای خوش خیم آورده شود. 

سرگیجه ناگهانی شدید کوتاه یا طولانی به چه علتی رخ می‌دهد

افرادی که احساس سرگیجه می‌کنند ممکن است احساس سبکی سر، عدم تعادل یا گیجی داشته باشند. سرگیجه ناگهانی(acute vertigo) یک نوع شدید سرگیجه است. فردی که سرگیجه را تجربه می‌کند احساس می‌کند که خودش یا اطرافش در حال چرخش هستند.
سرگیجه ناگهانی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله مشکلات گوش داخلی، فشار خون پایین و شرایط سلامت روان باشد. سرگیجه ممکن است به خودی خود برطرف شود، اما بهتر است برای حل این اختلال به پزشک مراجعه کنید.

چه عواملی باعث ایجاد سرگیجه ناگهانی می‌شوند

مسائل مختلفی می‌تواند باعث سرگیجه ناگهانی شود و برخی از آنها جدی‌تر است. به همین دلیل، هرکسی که شروع هر یک از اختلالات زیرا را به صورت ناگهانی تجربه کند؛ باید به پزشک مراجعه کند.
در صورت بروز سرگیجه ناگهانی ممکن است سریعا به مراقبت‌های پزشکی نیاز پیدا کنید. به عنوان مثال برخی از مشکلات همراه با سرگیجه ناگهانی علائم سکته مغزی است. برخی از این عوامل عبارتنداز:
1- مشکلات گوش داخلی
2- نوریت دهلیزی یا نورونیت
3- بیماری منییر
4- فشار خون پایین
5- اختلال هراس
6- سکته مغزی (TIA)
7- عوارض جانبی داروها
8- گرمازدگی
9- کمبود آب بدن
10 استرس، اضطراب، عصبانیت و ترس
11- نارسایی کمبود آهن
12- دریازدگی
13- انواع عفونت گوش
14- میگرن
15- قند خون پایین، در افراد دیابتی
16- سرگیجه سرویکوژنیک، سرگیجه ناگهانی همراه با درد گردن
 

علت سرگیجه صبحگاهی چیست

بیشتر افراد هر از گاهی دچار سرگیجه می‌شوند. سرگیجه اغلب کوتاه مدت است و ممکن است همیشه دلیل واضحی نداشته باشد. با این حال، داشتن سرگیجه صبحگاهی(morning vertigo) به طور منظم ممکن است علامت یک بیماری زمینه‌ای مخصوصا در گوش شما باشد.

چگونه سرگیجه صبحگاهی را کاهش دهیم

دلایل مختلفی برای سرگیجه وجود دارد. به طور کلی، سرگیجه صبحگاهی چیزی است که گهگاه برای بسیاری از افراد اتفاق می‌افتد و چندان نگران کننده نیست.
اگر صبح بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب دچار سرگیجه می‌شوید، این می‌‎تواند نتیجه تغییر ناگهانی تعادل باشد زیرا بدن شما از حالت خوابیده به حالت ایستاده تغییر وضعیت می‌دهد. سرگیجه می‌تواند هنگام جابجایی مایعات در گوش داخلی شما به هنگام تغییر سریع موقعیت نیز ایجاد شود.
در صورت سرماخوردگی یا مشکلات سینوسی، ممکن است احساس سرگیجه بدتر شود زیرا در سینوس‌های خود مایعات و تورم اضافی دارید که با گوش داخلی در ارتباط هستند. در ادامه به برخی از اختلالاتی که منجر به سرگیجه صبحگاهی می‌شوند؛ می‌پردازیم.
1- آپنه خواب
2- کمبود آب
3- قند خون پایین
4- فشار خون پایین
5- لابیرنتیت(labyrinthitis)
6- داروها
مهمترین کاری برای کاهش سرگیجه صبحگاهی، برخاستن ارام بدون شتاب از حالت خوابیده به ایستاده است، این اقدام از حرکت و تغییر جهت ناگهانی مایع گوش جلوگیری می‌کند. همینطور حفظ آب بدن در طول روز یک اقدام موثر در کاهش این حالت ازاردهنده است. حتی اگر احساس تشنگی نکنید، بدن شما هنوز هم می‌تواند در معرض کمبود آب بدن قرار گیرد.
نوشیدن حداقل 8 لیوان آب در روز و یا بیشتر به افراد بسیار فعال، باردار یا افرادی که تعرق زیاد می‌کنند، توصیه می‌شود. از نوشیدن الکل به خصوص قبل از خواب خودداری کنید و قبل از خواب و بعد از بیدار شدن یک لیوان آب کامل بنوشید.
اگر این اقدامات موثر نباشد، ممکن است بیماری جدی داشته باشید که باعث سرگیجه می‌شود. در این حالت باید به پزشک مراجعه کنید تا علت سرگیجه شما را مشخص کند.
 

سرگیجه در سالمندان و راه‌های رفع آن

بیماران سالمند دلایل متعددی برای از دست دادن تعادل خود دارند. افراد سالمند معمولا به علت ضعف عضلانی، ستون فقرات ضعیف و استخوان‌های شکننده ممکن است دچار عدم تعادل شوند.
علاوه بر این، علائم دیگری همچون مشکلات عروقی، کاهش قدرت بینایی، مصرف هم زمان چند دارو و سبک زندگی بی تحرک ممکن است یکی از عوامل این عدم تعادل شود.

چه عواملی باعث ایجاد سرگیجه در سالمندان می‌شوند

علائم سرگیجه یکی از شایع‌ترین اختلالات در میان افراد سالمند است. حدود 25٪ از افراد بالای 72 سال، عدم تعادل یا عدم ثبات را تجربه می‌کنند. از شایع‌ترین علل سرگیجه در افراد سالمند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
1- سیستم دهلیزی(وستیبولار)
2- سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش خیم (BPPV)
3- آسیب ستون فقرات
4- تنظیم غیر طبیعی فشار خون
5- اضطراب
6- داروها

درمان سرگیجه در افراد مسن و سالمند

اگرچه درمان سرگیجه بسته به علت ممکن است تا حدودی متفاوت باشد، اما یک گزینه درمانی وجود دارد که به طور مداوم باعث کاهش قابل توجه یا حتی از بین بردن سرگیجه می‌شود. این روش شامل درمان توان بخشی دهلیزی (VRT) است.
 روش درمانی VRT  یک استراتژی مبتنی بر شواهد است که از تمرینات حرکتی برای کاهش علائم سرگیجه و بهبود تعادل بدن استفاده می‌کند. درنتیجه منجر به بهبود و کاهش سرگیجه‌ها و عدم تعادلی فرد می‌شود.
 
 سرگیجه در کودکان به چه علتی رخ می‌دهد
سرگیجه در کودکان(vertigo children) ممکن است به دو صورت دیده شود؛ یا احساس دَوَران باشد، مانند هنگامی که کودکتان بعد از بازی با چرخ و فلک سرش گیج می‌رود، یا به این صورت باشد که گویی جهان اطراف به دور سرش می‌چرخد یا نوسان دارد.
گه‌گاه، سرگیجه کودکان می‌تواند بر اثر گرفتگی بینی در سرما خوردگی یا رسیدن عفونت به سیستم وستیبولار، که بخشی از گوش داخلی است و بر تعادل تاثیر می‌گذارد، برای کودکان اتفاق بیفتد. به غیر از موارد گفته شده، زمانی که کودکی دچار سرگیجه‌های مکرر یا مداوم شود، معمولا با بیماری یا شرایطی دیگر در ارتباط است.
علت دقیق سرگیجه در کودکان همیشه شناخته شده نیست. ولی چنانچه کودک مشکل گوش داخلی داشته باشد، ممکن است مغز پیام‌های اشتباهی دریافت کند که می‌تواند به  احساس سرگیجه بیانجامد. موارد زیر شایع‌ترین علل مشکلات گوش داخلی در کودکان هستند:
1- گرفتگی بینی
2- لابیرنت
3- ضربه به سر
4- سندروم منییر
5- سرگیجه خوش خیم وضعیتی کودکان
6- میگرن

چه زمانی سرگیجه در کودکان خطرناک است

در صورتی که هر کدام از موارد زیر را مشاهده کردید به آن معناست که سرگیجه در کودک ممکن است خطرناک باشد و بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
1- حمله‌های مکرر یا مداوم سرگیجه
2- سرگیجه شدید (کودک نمی‌تواند تکان بخورد)
3- سرگیجه همراه با مشکلی دیگر، از قبیل وزوز گوش، گوش درد(ear pain)، سر درد، سنگینی گوش یا اختلال شنوایی
4- کودکتان حواس پرت و غیر هوشیار به نظر می‌رسد یا رفتاری نامعمول دارد
 

سرگیجه در زنان

به طور عمده اکثر بیماری‌های گوش داخلی و مغز دارای علائم سرگیجه هستند. گاهی اوقات عفونت یا مشکلات عصبی در زنان می‌تواند باعث بروز سرگیجه شود. بیماری‌هایی همانند فشار خون پایین، اضطراب، مشکلات عصبی و مشکلات قلبی باعث بروز احساس عدم ثبات و پایداری بدون احساس ضعف و یا چرخش خواهند شد. در این شرایط بهتر است سریع‌تر به پزشک معالج مراجعه شود.

در صورتی که سرگیجه در زنان به صورت چرخش کاذب محیط اطراف باشد؛ ممکن است ناشی از ابتلا به بیماری‌های گوش داخلی باشد. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:

  • عفونت در ناحیه گوش داخلی؛ مانند لابیرنتیت(labyrinthitis) یا نوریت دهلیزی.
  • سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش خیم (BPPV)؛ وضعیتی که در آن حرکات خاصی از سر باعث ایجاد احساس چرخش می‌شود.
  • بیماری منییر(menieres-disease)
  • میگرن

افت فشار خون ارتواستاتیک،آریتمی و سایر مشکلات قلبی، کم خونی،اضطراب، دارو، بارداری و شیر دهی نیز از متداول‌ترین دلایل بروز سرگیجه در زنان هستند.

سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش خیم چیست

سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش خیم (BPPV) عارضه‌ای است که طی آن، بیمار پس از حرکات سر یا تغییرات سریع وضعیتی، از سرگیجه‌های کوتاه مدت شکایت دارد. علائم BPPV خصوصاً هنگام جابجا شدن به سمت دیگر در حین خواب یا خمیدن سر به عقب رخ می‌دهد.
ارگان‌های وستیبولار در گوش داخلی ما که وظیفه حفظ تعادلمان را بر عهده دارند شامل اوتریکول و ساکول (اتولیت‌ها) و سه مجرای نیم دایره‌ای هستند. ارگان‌های اتولیتی حاوی ذرات بسیار ریز کریستالی شکلی هستند که شما را نسبت به نیروی جاذبه حساس می‌کنند.
به دلایل زیادی، این بلورها می‌توانند از صفحه نگهدارنده شان جدا شوند. هنگامی که آنها از جای خود کنده می‌شوند، می‌توانند به یکی از کانال‌های نیم دایره منتقل شوند (به خصوص در حالی که دراز کشیده‌اید). این امر باعث می‌شود که تعادل مایع درون کانال نیم دایره به هم بخورد و فرد نسبت به تغییر وضعیت سر حساس شود و همین امر باعث احساس سرگیجه می‌شود.
 

درمان سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش خیم (BPPV )

متخصص شنوایی شناس برای درمان این بیماری از مانورهای حرکتی مختلفی  استفاده می‌کند تا ذرات کریستالی شناور در مجرای نیم دایره‌ای را به جای اصلی خود در اوتریکول بازگرداند.

برای درمان این بیماری ممکن است پزشک متخصص گوش، علاوه بر روش درمان با مانورهای حرکتی، مصرف داروهایی همچون بتاهیستین را توصیه کند. در شرایط نادری که روش‌های دیگر به نتیجه نرسد، پزشک ممکن است روش جراحی را توصیه کند. در این روش، ازبستن استخوان برای مسدود کردن بخشی از گوش داخلی شما که باعث سرگیجه می‌شود استفاده می‌شود. این روش مانع از ایجاد عکس العمل کانال نیم دایره در گوش به حرکات ذرات یا به طور کلی حرکات سر می‌شود. میزان موفقیت در  این نوع از عمل جراحی حدود 90٪ است.

سرگیجه چه زمانی خطرناک است؟

اگر برخی اوقات یا همیشه دچار سرگیجه می‌شوید بهتر است در صورت مشاهده این علائم این عارضه را جدی‌تر بگیرید:

  • زمانیکه سرگیجه همراه با ضعف و ناهماهنگی شدید عضلات و نشانه‌های عصبی همراه باشد
  • زمانیکه سرگیجه همراه با کم شنوایی یا ناشنوایی باشد
  • بروز سرگیجه‌های ناگهانی بدون علت و موقعیت خاص

درصورت بروز سرگیجه‌های غیرعادی بهتر است سریعا به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. با توجه به اینکه تشخیص علت ابتلا به سرگیجه و تسریع روند درمان از اهمیت بالایی برخوردار است لازم است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. 

مراجعه به هر پزشکی نمی‌تواند باعث حل مشکل شما شود چرا که این موضوع تخصصی است و بهتر است برای تشخیص و شروع روند درمانتان به یک پزشک یا مرکز متخصص و باتجربه در این حوزه مراجعه کنید تا از بروز عوارض جدی در آینده جلوگیری شود. بهتر است بدانید این عارضه ممکن است به علت تومور مغزی یا آسیب مغزی در فرد ایجاد  شده باشد برای همین درمان سریع آن از اهمیت بسیاری برخوردار است.

افرادی که اغلب دچار سرگیجه می‌شوند اغلب آن را به این شکل تعریف می‌کنند:

  • احساس نامتعادل بودن
  • چرخیدن اشیا
  • کج شدن سر
  • احساس چرخش مدام

مهم‌ترین دلایل داشتن سرگیجه به شرح زیر است:

  • تومور مغزی
  • سکته مغزی
  • میگرن
  • تشنج
  • مصرف داروهای خاص
  • بیماری عروق خونی
  • آریتمی قلبی
  • سندرم خستگی مزمن
  • التهاب گوش داخلی

اما سرگیجه چگونه ایجاد می‌شود؟

  • اختلال در تنظیم قند خون
  • اختلال در سیستم قلبی عروقی
  • اختلال در سیستم گوش داخلی
  • اختلال در مغز و قسمت مخچه

تاثیر مصرف برخی از داروها در بروز سرگیجه را نباید نادیده گرفت. تحقیقات نشان می‌دهد مصرف داروهای ضد افسردگی، ضد تشنج، داروهای پایین آورنده فشار خون، قرص‌های خواب، ریلکس کننده‌های عضلات نقش موثری در بروز سرگیجه در افراد دارند.

پیشگیری از بروز سرگیجه:

با اینکه این عارضه نیاز به تشخیص و درمان به موقع توسط پزشک متخصص دارد اما انجام برخی از اقدامات می‌تواند از بروز کمتر آن جلوگیری کند که به شرح زیر است:

  • فردی که مدام دچار سرگیجه می‌شود بهتر است اگر الکل مصرف می کند آن را قطع کند
  • وقتی می‌خواهید از حالت خوابیده به نشسته برگردید این کار را به آرامی انجام دهید
  • بیشتر آب بنوشید

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم

اگر علت سرگیجه ناگهانی و موقت، کم‌آبی، کاهش قند خون، خستگی و بارداری باشد که جای نگرانی نیست. اما زمانی که این وضعیت مداوم و آزاردهنده می‌شود، مراجعه به پزشک ضرورت دارد. به طور کلی اگر سرگیجه با علائم دیگری از جمله احساس درد قفسه سینه، تنگی نفس و یا تپش قلب همراه شود، نباید آن را نادیده بگیرید.
همچنین از دست دادن قدرت تکلم، احساس ضعف بازو یا پا و یا ایجاد مشکل در گفتار یا درک گفتار می‌تواند از ابتلا به یک بیماری خبر دهد. همچنین زمانی که دچار سرگیجه‌های ناگهانی شدید کوتاه یا طولانی، سرگیجه‌های و صبحگاهی سرگیجه‌های وضعیتی حمله‌ای خوش خیم می‌شوید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
همچنین شنوایی شناسان می‌توانند آزمایش‌های مختلفی را برای ارزیابی بخش‌های مختلف سیستم تعادل دهلیزی انجام دهند. تیم شنوایی شناسی و پزشکان گوش،حلق و بینی با توجه به علائم و سابقه پزشکی شما تشخیص می‌دهند که کدام آزمایش مناسب است. از این رو در ادامه به بررسی برخی از تست‌های سرگیجه و تعادل می‌پردازیم.
 

راه‌های درمان سرگیجه

سرگیجه اغلب بدون درمان بهبود می‌یابد. در صورت نیاز به درمان سرگیجه، پزشک متناسب با علت و علائم سرگیجه، مصرف دارو و تمرینات تعادلی را برای بیمار تجویز می‌کند. حتی اگر هیچ علتی برای بروز سرگیجه تشخیص داده نشود؛ داروهای تجویز شده و سایر روش‌های درمانی ممکن است علائم را کنترل کنند. در ادامه برخی از روش‌های درمان شرح داده شده است.

داروها

  • قرص آب؛ اگر فردی به بیماری منیر مبتلا باشد، پزشک ممکن است یک قرص آب (ادرار آور) برای فرد بیمار تجویز کند. مصرف این قرص به همراه یک رژیم غذایی کم نمک ممکن است به بیمار در کاهش دوره‌های سرگیجه کمک کند.
  • داروهای ضد سرگیجه و ضد تهوع؛ پزشک ممکن است برای تسکین و رفع فوری و سریع سرگیجه، گیجی و حالت تهوع، داروهایی را تجویز کند. این داروها شامل داروهای آنتی هیستامین و داروهای آنتی کولینرژیک هستند.
  • داروهای ضد اضطراب؛ دیازپام (والیوم) و آلپرازولام (زاناکس) جزو گروهی از داروها به نام بنزودیازپین‌ها هستند که ممکن است باعث اعتیاد و خواب آلودگی شوند.
  • داروهای پیشگیری برای میگرن؛ برخی از داروها ممکن است به جلوگیری از حملات میگرن کمک کنند.

درمان‌های حرکتی

مانورهای درمانی ویژه‌ای برای جابجایی کریستال‌های گوش داخلی وجود دارد که به درمان سرگیجه منجر می‌شود.

  • توانبخشی تعادل و سرگیجه؛ در این نوع از درمان توانبخشی، به فرد بیماری تمرینات خاصی آموزش داده می‌شود تا سیستم تعادل نسبت به حرکت کمتر حساس شود.
  • روان درمانی؛ این نوع درمان ممکن است به افرادی که سرگیجه ناشی از اختلالات اضطرابی دارند،کمک کند.

اتواسکلروز یا اتواسپونژیوزیس چیست؟

۱۹ بازديد

اتواسکلروز یا اتواسپونژیوزیس چیست؟

بیماری اتواسکلروز یا اتواسکلروزیس (Otosclerosis) بر استخوانچه‌های گوش میانی که صدا را انتقال می‌دهند، اثر می‌گذارد. گاهی‌اوقات این بیماری اتواسپونژیوزیس نامیده می‌شود و یکی از شایع‌ترین دلایل کم شنوایی پیشرونده در بزرگسالان است.

گوش میانی محل قرارگیری سه استخوان کوچک بدن است: چکشی، سندانی و رکابی. برخلاف اندازه کوچکشان، این سه استخوان نقشی اساسی در شنوایی شما دارند. هنگامی که پرده گوش در پاسخ به امواج صوتی مرتعش می‌شود، این استخوان­‌ها ارتعاشات را به گوش داخلی منتقل می‌­کنند.

اتواسکلروز گوش میانی زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از این استخوان‌های کوچک در گوش میانی شما، به‌نام استخوانچه رکابی در جای خود مرتعش نمی‌شود. بیشتر اوقات، هنگامی فرد به آن مبتلا می‌شود که بافت استخوانی در گوش میانی به شکلی ناهنجاری اطراف استخوان رکابی رشد می‌کند.

آنچه باعث ایجاد اتواسکلروز می‌شود هنوز به‌صورت قطعی شناخته نشده است. اما اغلب در خانواده‌ سابقه ابتلا به این بیماری مشاهده می‌شود و متخصصان آن را بیماری ارثی می‌دانند. با وجود این، همیشه سابقه خانوادگی قبلی وجود ندارد و در صورت وجود سابقه خانوادگی ابتلا به اتواسکلروز قطعی نیست.

کلمه otosclerosis یونانی است. یعنی سخت‌شدن غیرطبیعی بافت (اسکلروز) گوش (اتو).

علائم اتواسکلروز

علائم اتواسکلروز اغلب به‌­تدریج ظاهر می­‌شوند و ممکن است همیشه شدید نباشند. با این‌ حال، باید به این علائم اصلی توجه کنید.

  • کم شنوایی پیش­رونده

اتواسکلروز باعث کم‌ ­شنوایی انتقالی یا کم شنوایی ناشی از آسیب یا انسداد در گوش میانی می­‌شود.

در ابتدا، ممکن است در شنیدن فرکانس‌­های پایین (بم) مشکل داشته باشید، اما با گذشت زمان، ممکن است شنیدن همه فرکانس‌­ها برای شما دشوار شود.

برای مثال، ممکن است برای شنیدن صحبت‌های دوست‌تان از اتاق دیگر مشکل داشته باشید، به‌­ویژه اگر صدای آرام‌­تری داشته باشد. یا شاید همکارتان در جلسه‌ای چیزی را با شما زمزمه می­‌کند و شما نمی­‌دانید چه چیزی گفته است.

صدای خود شما نیز ممکن است بسیار بلند به نظر برسد، بنابراین ممکن است آن را تاحدی پایین بیاورید که دیگران به‌­‎سختی صدای شما را بشنوندبا گذشت زمان، ممکن است متوجه شوید که صدای وسایل صوتی خود را افزایش می­‌دهید، به­‌ویژه زمانی که از هدفون استفاده می­‌کنید.

برعکس، ممکن است در شرایط پُر سر و صدا، مانند مهمانی، اداره شلوغ، یا هر جای دیگری که مردم تمایل دارند از صدای بلند استفاده کنند، مشکل کم­تری در شنیدن داشته باشید.

این نوع کم شنوایی به‌­طور کلی با گذشت زمان بدتر می‌­شود. بیشتر اوقات، از یک گوش شروع می­‌شود و در نهایت به گوش دیگر منتقل می­‌شود.

  • وزوز گوش

بسیاری از افرادی که دچار کم ­شنوایی هستند، همچنین متوجه علامتی به‌نام وزوز گوش می‌­شوند.

معمولا صدایی مانند «زنگ» در یک یا هر دو گوش توصیف می­‌شود، اما وزوز گوش ممکن است مانند غرش، خش­‌خش یا ویز‌ویز نیز به‌نظر برسد. این صداها ممکن است بیایند و بروند، اما ممکن است آن­‌ها را اغلب اوقات نیز بشنوید.

یکی از دلایل وزوز گوش آسیب به استخوان‌های گوش میانی است، به همین دلیل است که اتواسکلروزیس اغلب شامل این علامت می‌­شود.

  • مشکل در تعادل

گوش‌­های شما فقط به شنیدن کمک نمی‌کنند. گوش داخلی حاوی سیستم دهلیزی شما است که اطلاعات ضروری­ را به مغز منتقل می­‌کند تا بتوانید هنگام ایستادن و راه رفتن تعادل خود را حفظ کنید.

آسیب گوش ناشی از اتواسکلروز می‌تواند سیستم ظریف مجاری تعادلی گوش را مختل کند و بر توانایی آن‌ها در درک حرکات شما تاثیر بگذارد. در نتیجه، ممکن است حفظ تعادل برای شما به‌­ویژه هنگام تغییر وضعیت یا حرکت سر مشکل­‌تر شود.

علاوه بر احساس بی­ثباتی روی پاهای خود، ممکن است دچار گیجی و سبکی سر یا سرگیجه شوید، جایی که به‌نظر می‌­رسد اتاق دور شما می­‌چرخد.

 

چه کسانی به اوتوسکلروز مبتلا می‌شوند؟

بیش از 3 میلیون نفر در ایالات متحده مبتلا به اتواسکلروز هستند، اما به نظر می‌رسد شیوع آن رو به کاهش است.

با توجه به داشتن عامل ژنتیکی، اتواسکلروز عمدتا سفید پوستان اروپایی و به‌ویژه زنان سفید پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در ایالات متحده، تقریبا از هر 10 نفر بزرگسال سفید پوست یک نفر به اتواسکلروز مبتلا می‌شود و خطر ابتلا به آن در زنان سفید پوست دو برابر بیشتر است.

به‌طور کلی، اگر کسی دارای والد مبتلا به اتواسکلروز باشد، احتمال ابتلا به آن نیز 25 درصد است. اگر پدر و مادر هر دو مبتلا باشند، کارشناسان خطر ابتلا را 50 درصد تخمین می‌زنند. اتواسکلروز همچنین تمایل دارد تا افراد سرخ پوست را تحت تاثیر قرار دهد، اما در بین جمعیت‌های آفریقایی، بومی آمریکایی و آسیایی بسیار کمتر دیده می‌شود.

اتواسکلروز همچنین در افراد جوان‌تر بیشتر دیده می‌شود. علائم معمولا بین 10 تا 45 سالگی و بیشتر در بیست سالگی فرد رخ می‌دهد. اغلب، اما نه همیشه، صدمات ناشی از این اختلال گاهی در سی سالگی به اوج می‌رسد. در حالی‌که اتواسکلروز ممکن است به کم شدید شنوایی منجر شود، به‌ندرت منجر به ناشنوایی کامل می‌شود.

افراد مبتلا به اتواسکلروز اغلب از این اختلال آگاه نیستند تا زمانی که دچار کم شنوایی (به‌تدریج بدتر می‌شود) می‌شوند و تصمیم به درمان کم شنوایی می‌گیرند.

برخلاف کم شنوایی ناشی از سر و صدا- که در ابتدا توانایی شنیدن صداهای با فرکانس بالا (زیر) را تحت تاثیر قرار می‌دهد- اتواسکلروز باعث ایجاد مشکل در شنیدن صداهای با فرکانس پایین (بم) می‌شود. گاهی‌اوقات افراد مبتلا به اتواسکلروز آهسته صحبت می‌کنند زیرا صدای خودشان را بلند می‌شنوند. بسیاری از افراد مبتلا به اتواسکلروز می‌گویند که شنیدن مکالمات در محیط‌های پُر سر و صدا برای آن‌ها راحت‌تر است. شاید به این دلیل که دیگران در این محیط‌ها با صدای بلندتر و با فرکانس بالاتر صحبت می‌کنند.

معمولا، اتواسکلروز هر دو گوش را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اگرچه تمایل دارد ابتدا از یک گوش شروع شود. وزوز گوش، سرگیجه و یا مشکلات تعادلی نیز ممکن است در افراد مبتلا به اتواسکلروز دیده شود.

اتواسکلروز رشد غیرطبیعی استخوان است که مانع از ارتعاش یکی از استخوان‌های کوچک گوش میانی می‌شود. این بیماری انتقال صدا به گوش داخلی را محدود می‌کند و باعث کم شنوایی انتقالی می‌شود.

گوش میانی حاوی زنجیره‌ای از سه استخوان ریز است. استخوان‌های شنوایی کوچکترین استخوان‌های بدن انسان هستند. آن‌ها عبارتند از؛ چکشی (malleus)، سندانی (incus) و رکابی (stapes) و هر کدام دارای یک نام لاتین هستند.

هر سه استخوان نقش مهمی در فرایند شنوایی دارند. برای شنیدن صدا، گوش خارجی امواج صوتی را دریافت می‌کند، از مجرای گوش عبور کرده و باعث ارتعاش پرده گوش شوند. سپس استخوان‌های گوش میانی این ارتعاشات را به گوش داخلی منتقل می‌کنند، جایی که روند شنوایی ادامه می‌یابد.

درست در کنار این استخوان‌های ریز، کپسول اتیک- دیواره خارجی سفت و بسیار متراکم استخوان گیجگاهی- قرار دارد که از گوش داخلی محافظت می‌کند. کپسول اتیک سخت‌ترین استخوان در بدن انسان است.

بیماری اتواسکلروزیس در این ناحیه از زمانی شروع می‌شود که بافت استخوانی کپسول اتیک به‌طور غیرطبیعی رشد می‌کند. در ابتدا، استخوانی که رشد می‌کند نرم است (اتواسپونژیوزیس). اما با گذشت زمان، نواحی نرم سخت‌تر می‌شوند (اتواسکلروز).

هنگامی که رشد غیرطبیعی بافت استخوانی ادامه می‌یابد و اطراف استخوان رکابی (یا سایر استخوانچه‌های گوش میانی) گسترش می‌یابد، توانایی ارتعاش و انتقال صدا را محدود می‌کند، مانع از فرایند شنوایی می‌شود و منجر به کم شنوایی می‌شود.

در موارد نادر‌، رشد غیرطبیعی بافت استخوانی روی گوش داخلی اثر می‌گذارد و باعث کم شنوایی حسی‌عصبی و گاهی‌اوقات مشکلات تعادلی می‌شود. کم شنوایی آمیخته هنگامی اتفاق می‌افتد که اتواسکلروز استخوان‌های کوچک گوش میانی (کم شنوایی انتقالی) و حلزون یا سلول‌های موئی گوش داخلی (کم شنوایی حسی‌عصبی) را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

درست است که بافت استخوانی در بدن خودش را بازسازی می‌کند. اما در اتواسکلروز، این بازسازی استخوان از بین می‌رود. هنگامی که پیشرفت می‌کند، نتیجه کاهش شنوایی است که به‌طور معمول با گذشت زمان بدتر می‌شود.

معمولا افراد فقط پس از رسیدن رشد غیرطبیعی استخوان به استخوانچه رکابی یا سایر استخوانچه‌ها، متوجه می‌شوند که به اتواسکلروز و کم شنوایی مبتلا هستند. پزشکان به این بیماری «اتواسکلروز بالینی» می‌گویند، به این معنی که فرد علائم این اختلال را نشان می‌دهد. افراد همچنین می‌توانند دچار اتواسکلروز شوند و هرگز متوجه آن نشوند زیرا به اندازه کافی پیشرفت نمی‌کند که علائم ایجاد شود. متخصصان این عارضه را  histological otosclerosis  می‌نامند و بیشتر از اتواسکلروز بالینی اتفاق می‌افتد. 

علل موثر بر بیماری اتواسکلروز کدامند؟

جوامع پزشکی و تحقیقاتی فهمیده‌اند که چه اتفاقی برای گوش در نتیجه اتواسکلروزیس رخ می‌دهد، اما آنچه در واقع باعث این اختلال می‌شود نامشخص است. تفکر فعلی به این اعتقاد متکی است که احتمالا بین عوامل متعدد تعامل وجود دارد و این‌که ممکن است فقط عامل ژنتیکی کافی نباشد. بسیاری از متخصصان معتقدند که اتواسکلروز ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی، هورمونی و یا عوامل دیگر است.

تحقیقات نشان می‌دهد که ممکن است اتواسکلروز به نوعی به موارد زیر مرتبط باشد:

  • ژنتیک: تخمین‌ها متفاوت است، اما بسیاری (شاید تا 50٪) از مبتلایان به این اختلال، ژن مرتبط با آن را دارند. آمارها همچنین نشان می‌دهد که اگر یکی از والدین آن را داشته باشد، احتمال ابتلا به اتواسکلروز 25 درصد و در صورت وجود در هر دو والدین، این احتمال دو برابر (50 درصد) است.

اما چند سوال: چرا همه افرادی که سابقه خانوادگی بیماری اتواسکلروز را دارند، به آن مبتلا نمی‌شوند؟ و چرا برخی از افراد بدون سابقه خانوادگی به آن مبتلا می‌شوند؟ تحقیقات همچنان برای شناسایی و درک بهتر ژن‌های واقعی درگیر در اتواسکلروز در حال انجام است.

  • بارداری: به نظر می‌رسد الگویی وجود دارد که در آن زنان علائم اتواسکلروز را در طول یا بلافاصله پس از بارداری نشان دهند. برای این زنان، کم شنوایی با سرعت بیشتری پیشرفت می‌کند. در مطالعه‌ای، زنان مبتلا به اتواسکلروز در هر دو گوش بعد از یک بار بارداری 33 درصد کاهش در شنوایی‌شان احساس کردند. شرکت‌کنندگان در این مطالعه همچنین با هر بارداری بعدی کاهش بیشتری نشان دادند. کارشناسان تصور می‌کنند که تغییرات هورمونی در دوران بارداری ممکن است اتواسکلروز را بدتر کند.
  • سرخک و یا سایر عفونت‌های ویروسی: برخی از متخصصان معتقدند که ممکن است ویروسی با اتواسکلروز و سرخک ارتباط داشته باشد. آن‌ها گمان می‌کنند که عفونت ویروسی باعث بروز این اختلال می‌شود. تحقیقات انجام شده بر روی نمونه‌های استخوانی و بافتی از گوش افراد مبتلا به اتواسکلروز، شواهدی در مورد ویروس سرخک نشان داده است، اگرچه در همه نمونه‌ها مشاهده نشده است. علاوه بر این، مطالعات کاهش قابل‌توجهی در ابتلا به اتواسکلروز در افرادی که علیه سرخک واکسینه شده‌اند، نشان می‌دهند.
  • ضربه و شکستگی‌های تنشی: کارشناسان اظهار داشته‌اند که شکستگی‌های تنشی در استخوان‌های گوش و به‌ویژه بافت استخوانی اطراف گوش داخلی ممکن است افراد را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اتواسکلروز قرار دهد.
  • خود ایمنی: برخی محققان معتقدند که ممکن است اتواسکلروز با واکنش خود ایمنی بدن مرتبط باشد. این نوع پاسخ معمولا هنگامی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن دچار سردرگمی می‌شود و در برابر بافت سالم بدن مانند عامل بیماری عمل می‌کند. غالبا عوامل محیطی و ژنتیکی در فعال شدن واکنش خود ایمنی بدن نقش دارند.

به‌طور واضح، اتواسکلروز بیماری پیچیده‌ای است. پیچیدگی و عدم دسترسی نسبی به گوش داخلی باعث می‌شود که در درک کامل آن با چالش‌های دیگری مواجه شویم.

 

نحوه شخیص اتواسکلروز

وقتی فرد جوانی دچار کم شنوایی می‌شود و به‌تدریج کم شنوایی آن بیشتر می‌شود، باید به متخصص گوش و حلق و بینی و یا شنوایی‌شناس (ادیولوژیست) مراجعه کند.

چنانچه این فرد کم شنوایی انتقالی در فرکانس‌های پایین (بم) داشته باشد و یکی از اعضا خانواده او هم مبتلا به کم شنوایی انتقالی است،  در گروه افرادی قرار می‌گیرد که بیشتر در معرض خطر ابتلا به اتواسکلروز هستند.

تشخیص به‌طور معمول شامل بررسی وضعیت پزشکی و سوابق سلامت خانواده فرد، معاینه گوش با اوتوسکوپ، تست شنوایی‌سنجی و گاهی‌اوقات، سی‌تی اسکن (CT) است. تشخیص افتراقی از سایر موارد که به‌طور بالقوه می‌توانند همین علائم را ایجاد کنند، بخش مهمی از روند تشخیص نیز است. 

بهترین روش درمان اتواسکلروز

درمان اتواسکلروز بستگی به شرایط فرد، میزان علائم و تصمیماتی دارد که پزشک و فرد مبتلا می‌گیرند.

روش‌های مختلفی که برای درمان و یا مدیریت اتواسکلروزیس استفاده شده است شامل موارد زیر می‌شود:

  • صبر کنید و منتظر بمانید: اتواسکلروزدر افراد مختلف ممکن است روند متفاوتی از نظر میزان و پیشرفت داشته باشد. همه افراد مبتلا به اتواسکلروز دچار کم شنوایی متوسط تا شدید نمی‌شوند. برای برخی، این اختلال ممکن است با سرعت بسیار کندتری پیش رود. با توجه به میزان ضعف شنوایی، سلامتی فرد و سایر عوامل فردی، متخصصان ممکن است روش تماشا و انتظار (watch and wait) را توصیه کنند. این معمولا شامل تست شنوایی‌سنجی به‌طور منظم است.
  • سمعک: بسیاری از افراد مبتلا به اتواسکلروزیس از سمعک برای جبران کم شنوایی استفاده می‌کنند. سمعک‌ها صدا را تقویت می‌کنند و می‌توانند بر اساس نیازهای شنوایی فرد برنامه‌ریزی شوند. این افراد می‌توانند از انواع سمعک‌ها استفاده کنند، اما با توجه به این‌که تمایل دارند که سمعک‌شان دیده نشود، سمعک نامرئی برای آن‌ها بهترین انتخاب است. متخصصان شنوایی می‌توانند به فرد مبتلا به اتواسکلروز در مورد انواع سمعک و فن‌آوری‌هایی که مناسب نیازهای فرد است، مشاوره دهند.
  • مکمل فلوراید سدیم: برخی پزشکان به امید کند کردن پیشرفت بیماری، این مکمل‌های غذایی را به مقدار معینی و طبق زمان‌بندی مشخصی تجویز می‌کنند. بااین‌حال، با توجه به محدودیت‌های موجود در تحقیقات، کارشناسان همچنان در مورد اثربخشی و مناسب بودن استفاده از این مکمل‌ها اختلاف نظر دارند و با هم بحث می‌کنند.
  • عمل جراحی اتواسکلروز: پزشک ممکن است در صورت پیشرفت اتواسکلروز یک جراحی تخصصی به‌نام «استاپدکتومی» را پیشنهاد کند. در طی این روش، جراح استخوانچه رکابی را جدا می‌کند و آن را با پروتز- استخوانچه رکابی مصنوعی- جایگزین می‌کند. متخصصان پیش از توصیه به این عمل اتواسکلروز گوش بسیاری از عوامل فردی را در نظر می‌گیرند.

استاپدکتومی می‌تواند به برخی افراد کمک کند. اما مانند همه انواع جراحی‌ها، عوارضی دارد. یکی از عوارض بعد از عمل اتواسکلروز بدتر شدن کم شنوایی است که در موارد نادر اتفاق می‌افتد.

اگر در هر دو گوش اوتوسکلروز دارید، جراح ابتدا یک گوش شما را عمل می‌کند. پس از آن، باید حداقل 6 ماه صبر کنید تا جراحی روی گوش دیگر شما انجام شود.

اکنون، هیچ درمانی برای اتواسکلروز وجود ندارد. اما تحقیقات با هدف رسیدن به درمان‌های دارویی بی‌خطر و مؤثر برای درمان این اختلال ادامه دارد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید

کم ­شنوایی می­‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و فقط پزشک گوش و حلق و بینی یا شنوایی‌شناس می­‌تواند تشخیص صحیح را انجام دهد.

به همین دلیل، اگر مشکل شنوایی دارید یا اگر مشکلات شنوایی شما با گذشت زمان بدتر شد، همیشه بهتر است با شنوایی‌شناس در ارتباط باشید.

آزمایش‌­هایی که می­‌توانند به تشخیص اتواسکلروز گوش کمک کنند عبارتند از:

  • اودیومتری: این تست به بررسی نوع و میزان شنوایی شما کمک می­‌کند.
  • تمپانومتری: این تست به بررسی این‌که آیا گوش میانی شما صدا را آن­‌طور که باید انتقال می‌دهد یا خیر.
  • سی‌­تی‌اسکن: این آزمایش می‌­تواند به آشکارسازی رشد غیرعادی استخوان یا آسیب در داخل گوش شما کمک کند.

به­‌عنوان یک قاعده کلی، گزینه‌­های درمانی شما به سطح کم­ شنوایی­ که تجربه کرده‌­اید بستگی دارد. برای کم­ شنوایی ملایم، پزشک ممکن است نظارت بر علائم شما را توصیه کند. شما همچنین می‌­توانید سمعک را امتحان کنید.

برای کم ­شنوایی شدید، ممکن است نیاز به استاپدکتومی یا استاپدوتومی داشته باشید. این جراحی­‌ها می‌­توانند شنوایی شما را با جایگزینی بخشی یا تمام استخوان مسدودشده با پروتز بهبود بخشند.

نتیجه‌گیری

افراد مبتلا به اتواسکلروز باید با پزشک خود در مورد چالش‌هایی که با آن روبرو هستند صحبت کنند و به دنبال حمایت حرفه‌ای مناسب باشند. پیروی از سبک زندگی سالم به افراد کمک می‌کند که استرس ناشی از هرگونه اختلال شنوایی را بهتر مدیریت کنند.

این سبک زندگی شامل کاهش استرس، تا حد امکان ورزش منظم و با تایید پزشک، رژیم غذایی سالم، خواب کافی و جلوگیری از نیکوتین و سایر مواد ناسالم است. به‌طور کلی، درمان هر نوع کم شنوایی با عمل جراحی یا استفاده از سمعک منجر به بهبود کیفیت زندگی می‌شود.

منبع:  سمعک ساعی